Đợt rét đậm, rét hại đầu năm 2022 đã làm 8 con trâu, bò của nhân dân xã Mường Bám, huyện Thuận Châu, bị chết rét, ảnh hưởng đến việc nhân đàn và phát triển kinh tế của các hộ dân. Rút kinh nghiệm, bảo vệ đàn vật nuôi trong mùa đông năm nay, ngay đầu tháng 11, UBND xã đã triển khai kế hoạch phòng, chống đói rét và dịch bệnh cho cây trồng, vật nuôi.

Là xã vùng cao, đặc biệt khó khăn của huyện Thuận Châu, vào mùa đông, thời tiết nơi đây thường khắc nghiệt, rét rét đậm, rét hại kéo dài khiến vật nuôi giảm sức đề kháng, nguy cơ cao bùng phát nhiều dịch bệnh nguy hiểm cho vật nuôi, như: Lở mồm long móng, tụ huyết trùng, viêm da nổi cục trâu, bò, Newcastle, Gumboro.

Ông Lò Tiến Văn, Chủ tịch UBND xã, cho biết: Mường Bám có 1.983 hộ đang nuôi hơn 3.700 con trâu, bò. Ngoài việc ban hành kế hoạch phòng, chống đói rét và dịch bệnh cho cây trồng, vật nuôi vụ đông xuân 2022-2023, xã đã thành lập các tổ công tác hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện phòng, chống đói rét, dịch bệnh cho vật nuôi trên địa xã, nhất là ở các bản vùng cao, có khả năng xảy ra rét đậm, rét hại, như: Tư Làng A, Tư Làng B, Pá Nó, Pha Khương... Đồng thời, cử cán bộ về từng bản thống kê số hộ chăn nuôi chưa có chuồng trại, hoặc chuồng trại tạm, vận động bà con sửa chữa, làm mới, đảm bảo ứng phó với các đợt rét đậm, rét hại. Thường xuyên cập nhật diễn biến thời tiết, thông tin kịp thời trên loa truyền thanh của xã, bản để người dân chủ động bảo vệ đàn vật nuôi của gia đình, tránh thiệt hại về kinh tế. 

Ứng phó với diễn biến bất thường của thời tiết, hiện nay, các bản đang tập trung tuyên truyền, vận động người dân không thả rông gia súc khi nhiệt độ ngoài trời xuống thấp; tận dụng các phụ phẩm nông nghiệp làm thức ăn dự trữ, bổ sung thêm ngô bột, sắn, chuối... đảm bảo dinh dưỡng cho đàn vật nuôi. Cùng với đó, phối hợp với Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện tổ chức tiêm hơn 2.500 liều vắc xin phòng bệnh lở mồm long móng, tụ huyết trùng cho trâu, bò. Do được tuyên truyền, hướng dẫn, người dân trong xã có ý thức chủ động phòng chống đói, rét cho gia súc trong mùa đông, nhất là những ngày giá rét, sương muối. Đến nay, toàn xã có trên 91% số hộ có chuồng trại đảm bảo phòng, chống rét; trồng gần 110 ha cỏ voi làm thức ăn cho gia súc.

Ở bản Nà Hát, người dân đang tập trung chăm sóc, bảo vệ 65 con trâu, 425 con bò; trung bình mỗi hộ nuôi từ 2 con trâu, bò trở lên. Trước đây, do tập quán chăn nuôi, bà con thường thả rông gia súc ở nương rẫy nên vào những ngày rét đậm kéo dài, trâu, bò thường bị chết.

Anh Quàng Văn Hùng, Bí thư chi bộ, Trưởng bản, cho hay: Chúng tôi đã tập trung tuyên truyền việc phòng, chống đói rét cho đàn vật nuôi. Qua rà soát, hầu hết các hộ dân đã có ý thức làm chuồng giữ ấm cho đàn gia súc. Cùng với việc duy trì hơn 15 ha cỏ, các hộ dân tích cực thu gom rơm, rạ vụ mùa và trồng thêm cây chuối để làm thức ăn cho vật nuôi trong mùa đông. Nhờ vậy, mấy năm gần đây, ở bản không có tính trạng gia súc bị chết vì đói, rét.

Thăm nhà ông Lường Văn Sỹ, là hộ đang thực hiện nuôi trâu nhốt chuồng ở bản Nà Hát. Thời điểm chúng tôi đến, ông và các thành viên trong gia đình đang che chắn lại chuồng trại chống gió lùa, giữ ấm cho đàn gia súc. Ông Sỹ chia sẻ: Với người dân vùng cao, con trâu là tài sản có giá trị lớn. Gia đình tôi hiện có 8 con trâu. Trước diễn biến bất lợi của thời tiết, gia đình chủ động tiêm phòng các loại vắc xin; trồng cỏ voi và thu gom rơm, rạ làm thức ăn cho gia súc, để đảm bảo đàn vật nuôi của gia đình phát triển, không bị dịch bệnh.

Còn tại bản Nà La, có 40 con trâu, 385 con bò. Thời gian này, các hộ dân đã tiêm phòng các loại vắc xin cho đàn vật nuôi; chuyển đổi hình thức chăn thả sang nuôi nhốt gắn với trồng cỏ voi. Ông Tòng Văn Chung cho biết: Chống đói, rét cho vật nuôi trong mùa đông năm nay, gia đình tôi đã tích trữ đủ rơm, trồng thêm cỏ voi, đảm bảo đủ thức ăn xanh và thức ăn tinh cho 4 con trâu. Tranh thủ nắng ấm, gia đình sẽ hoàn thiện khu nuôi nhốt gia súc, không để gió rét lùa, bảo vệ an toàn cho đàn gia súc trước sự khắc nghiệt của mùa đông vùng cao.

Theo dự báo thời tiết, rét hại xảy ra từ tháng 12/2022 đến hết tháng 3/2023, với nhiều đợt và có khả năng kéo dài từ 5-7 ngày. Trong thời gian này, khả năng xuất hiện băng giá, sương muối. Bảo vệ đàn vật nuôi, người dân cần thực hiện tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin phòng bệnh cho trâu, bò theo quy định; chủ động theo dõi, kiểm tra, tình hình sức khỏe đàn vật nuôi, nếu phát hiện có biểu hiện khác thường, phải báo ngay cho cán bộ thú y để kịp thời xử lý. Tích cực thu gom các phụ phẩm nông nghiệp (rơm, rạ, ngọn lá mía, dây khoai lang…) làm thức ăn dự trữ cho đàn gia súc không để vật nuôi gầy yếu do thiếu thức ăn, suy giảm sức khỏe dễ bị chết trong những ngày giá rét; đặc biệt chú ý những gia súc già yếu, gia súc non, gia súc mới phục hồi sau điều trị; các hộ chủ động tận dụng diện tích đất trống xung quanh nhà, vườn; trồng cỏ, trồng cây vụ đông (ngô) làm thức ăn cho đàn gia súc; tăng cường bổ sung thức ăn tinh cho đàn vật nuôi.

Với khuyến cáo của cấp ủy, chính quyền, người dân cũng cần chủ động chuẩn bị chu đáo các điều kiện phòng chống đói, rét cho đàn gia súc, để mùa đông này, vùng cao Mường Bám không còn hiện tượng gia súc bị chét đói, chết rét, góp phần thúc đẩy kinh tế địa phương phát triển.