Thực hiện chủ trương của tỉnh về phát triển cây mắc ca, từ năm 2018, huyện Quỳnh Nhai bắt đầu đưa cây mắc ca vào trồng thử nghiệm. Sau hơn 5 năm, cây mắc ca đã và đang được nhân rộng tại nhiều xã, bản, phủ xanh đồi đất trống, tạo sinh kế cho đồng bào các dân tộc trên địa bàn.

Là một trong những đơn vị tiên phong trồng cây mắc ca của tỉnh, năm 2018, Công ty cổ phần Liên Việt Sơn La đầu tư trồng thí điểm 63 ha mắc ca trên địa bàn xã Mường Chiên, huyện Quỳnh Nhai. Cây mắc ca được trồng theo hướng hữu cơ, áp dụng các kỹ thuật trong chăm sóc nên cây sinh trưởng và phát triển tốt. Đến nay, công ty đã trồng được 75 ha, trong đó có khoảng 15 ha cho thu hoạch.

Ông Dương Văn Đạt, Giám đốc Công ty cổ phần Liên Việt Sơn La, chia sẻ: Mắc ca là cây chịu được sương muối, hạn và ít sâu bệnh, có khả năng trồng xen, trồng che bóng với nhiều loại cây, như chè, cà phê, cây nông nghiệp ngắn ngày. Chúng tôi bao tiêu sản phẩm quả mắc ca cho bà con nhân dân trong tỉnh. Hiện nay, công ty có sản phẩm hạt mắc ca nguyên vỏ tách nứt, nhân mắc ca, rượu mắc ca và dầu ăn mắc ca.

Gia đình ông Tẩn Văn Pặc ở bản Phiêng Bay, xã Chiềng Khay là một trong những hộ dân tiên phong trồng cây mắc ca tại xã. Sau khi được Công ty cổ phần Liên Việt Sơn La hỗ trợ hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc cây giống, gia đình ông đã thực hiện trồng 3,2 ha cây mắc ca. Nhờ tích cực học hỏi và áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, đến nay, diện tích cây mắc ca của gia đình ông đang sinh trưởng và phát triển tốt. Ông Pặc phấn khởi nói: Vụ thu hoạch mắc ca vừa qua đã có một số cây cho quả bói, gia đình thu được hơn 3 tạ quả tươi, bán được hơn 30 triệu đồng. Mừng nhất là được Công ty cổ phần Liên Việt Sơn La hỗ trợ bao tiêu, thu mua toàn bộ sản phẩm, giúp nhân dân yên tâm sản xuất và mở rộng diện tích.

Còn ở xã Mường Giôn, thực hiện trồng cây mắc ca gắn với phát triển kinh tế rừng, từ năm 2021 đến nay, toàn xã đã trồng 205 ha cây mắc ca, trong đó có 200 ha của HTX Mường Giôn. Ông Nguyễn Hồng Phương, Giám đốc HTX Mường Giôn, chia sẻ: Toàn bộ 200 ha trồng mắc ca của HTX đều sinh trưởng, phát triển tốt và chuẩn bị cho bói quả. Hứa hẹn mang lại thu nhập cao cho HTX trong thời gian tới.

Thực hiện chủ trương của tỉnh, UBND huyện Quỳnh Nhai đã và đang tích cực chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn phối hợp với UBND các xã thực hiện rà soát lại diện tích đất lâm nghiệp, đất nông nghiệp sử dụng kém hiệu quả để trồng cây mắc ca. Phối hợp với các doanh nghiệp đầu tư, hỗ trợ, liên kết với các hộ dân phát triển thành vùng nguyên liệu gắn với tiêu thụ, chế biến sản phẩm. Qua rà soát ban đầu tại một số địa bàn các xã, huyện Quỳnh Nhai đã đưa vào kế hoạch phát triển cây mắc ca giai đoạn 2021 - 2030 với quy mô liền vùng, liền khoảnh từ 200 đến 1.000 ha.

Đến thời điểm này, toàn huyện Quỳnh Nhai đã trồng trên 305 ha, trong đó, có khoảng 20 ha cho thu hoạch, tập trung chủ yếu ở xã Mường Chiên, Mường Giôn và rải rác một số diện tích tại Chiềng Khay, Chiềng Khoang, Chiềng Ơn. Theo đánh giá, cây mắc ca thích nghi với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng của địa phương, cây sinh trưởng và phát triển tốt; trung bình 1 ha được chăm sóc tốt có thể cho thu từ 7,5-8 tấn quả tươi; với giá bán 70 nghìn đồng/kg quả loại 1; 30 nghìn đồng/kg quả loại 2, sẽ mang lại nguồn thu nhập cao cho người trồng mắc ca.

Ông Điêu Chính Hải, Phó trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Quỳnh Nhai, thông tin: UBND huyện chỉ đạo các xã tiếp tục tuyên truyền, vận động nhân dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng phát huy lợi thế so sánh về khí hậu, đất đai của từng vùng để trồng cây mắc ca có giá trị kinh tế cao. Tổ chức nhân rộng các mô hình trồng cây mắc ca có hiệu quả, hướng dẫn nhân dân áp dụng kỹ thuật trong sản xuất nhằm tạo ra sản phẩm theo yêu cầu chất lượng và thời gian thu hoạch.

Mắc ca được xác định là cây lâm nghiệp đa mục tiêu phủ xanh, đất trống đồi trọc, những tín hiệu tích cực của cây mắc ca ở Quỳnh Nhai mở thêm hướng phát triển kinh tế mới cho các xã, hứa hẹn mang lại nguồn sinh kế ổn định, bền vững cho nhân dân.