Nà Ớt là xã vùng III của huyện Mai Sơn, có 11 bản, 837 hộ, 4.041 nhân khẩu, gồm 5 dân tộc Thái, Mông, Khơ Mú, Xinh Mun, Kinh cùng chung sống; trong đó, trên 80% là đồng bào dân tộc thiểu số, kinh tế chủ yếu sản xuất nông nghiệp, còn nhiều khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo của xã còn 44,27%.

Từng bước giảm nghèo, xã đã tập trung chỉ đạo, đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức, thay đổi nếp nghĩ, cách làm của người dân trong phát triển sản xuất. Ông Lò Thanh Hải, Chủ tịch UBND xã, cho biết: Xã đã tăng cường phối hợp với các cơ quan chuyên của huyện tổ chức các lớp tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật cho nhân dân. Đồng thời, phát huy hiệu quả nguồn vốn đầu tư từ các chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng các công trình giao thông nông thôn, thủy lợi; tạo điều kiện cho nhân dân vay vốn ưu đãi phát triển sản xuất, xây dựng mô hình trồng cà phê, cây ăn quả và chăn nuôi, từng bước nâng cao thu thập.

Đến nay, xã Nà Ớt có trên 65% số tuyến đường nội bản, liên bản được bê tông hóa; hệ thống thủy lợi được đầu tư, nâng cấp sửa chữa kiên cố, đảm bảo đủ nước tưới phục vụ sản xuất hơn 500 ha cây lương thực, 1.100 ha cây cà phê, 482 ha cây ăn quả và cây sơn tra, trên 32 ha cỏ voi. Chăn nuôi phát triển theo hướng hàng hóa, với trên 2.500 con gia súc và gần 16.000 con gia cầm các loại. Hiện nay, 8/11 bản của xã có nhà văn hóa kiên cố, gần 99% số hộ được dùng điện lưới quốc gia, trên 96% số hộ được xem truyền hình; văn hóa - xã hội được quan tâm chú trọng, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn ổn định. Xã đã đạt 9/19 tiêu chí trong xây dựng nông thôn mới, phấn đấu hết năm 2024, đạt thêm tiêu chí số 8 về thông tin và truyền thông.

Về bản Xà Vịt, trên những triền đồi được phủ xanh cây cà phê. Ngoài ra, bà con còn tận dụng những khu đất trống để trồng cỏ phục vụ chăn nuôi. Ông Lèo Văn Việt, Bí thư chi bộ, Trưởng bản, cho biết: Bản có 126 hộ, 603 nhân khẩu. Ban quản lý bản đã tích cực vận động bà con chuyển đổi cơ cấu cây trồng; trong đó, mở rộng diện tích cây cà phê và trồng cỏ chăn nuôi trâu, bò nhốt chuồng. Hiện nay, bà con đang chăm sóc 280 ha cây cà phê, năng suất đạt 12-15 tấn/ha, trồng 4 ha cỏ voi, nuôi gần 150 con trâu, bò, hơn 2.000 con gia cầm. Từ năm 2022 đến nay, cùng với sự hỗ trợ của nhà nước, nhân dân trong bản đã đóng góp vật liệu và hơn 600 ngày công đổ bê tông gần 1,6 km tuyến đường vào bản, xây dựng nhà văn hóa. Bản còn 37 hộ nghèo, phấn đấu cuối năm, giảm thêm 4 hộ nghèo.

Còn tại bản Nà Hạ, Ban quản lý bản đã liên kết với Công ty cổ phần Phúc Sinh Sơn La hướng dẫn nhân dân áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào trồng, chăm sóc cây cà phê và bao tiêu sản phẩm. Ông Hoàng Văn Hóa, Bí thư Chi bộ, Trưởng bản Nà Hạ, chia sẻ: Với 360 ha cây cà phê, từ khi liên kết với Công ty cổ phần Phúc Sinh Sơn La, năng suất bình quân đạt 20 tấn/ha, tăng gần gấp đôi so với trước đây; ngoài ra, bà con còn trồng 8 ha cây ăn quả, bản có 87 hộ, thì chỉ còn 27 hộ nghèo, cận nghèo.

Phấn đấu giảm tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo xuống còn 36,7% năm 2024, xã Nà Ớt tập trung vận động nhân dân tích cực thâm canh, đẩy mạnh áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, tăng năng suất diện tích cây cà phê, nâng cao chất lượng cây ăn quả, phát triển chăn nuôi theo hướng hàng hóa. Đồng thời, huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng phục vụ đời sống và sản xuất của nhân dân.