Bắc Yên là địa phương có tiềm năng khoáng sản đa dạng, phong phú, với trữ lượng lớn, như nikel, đồng, sericit, thạch anh... Để đảm bảo hoạt động khai thác khoáng sản đúng quy định của pháp luật, huyện đã chỉ đạo, triển khai đồng bộ các giải pháp quản lý, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn.

Hiện nay, huyện Bắc Yên có 5 đơn vị được cấp giấy phép khai thác khoáng sản còn hiệu lực. Trong đó, có 1 giấy phép khai thác khoáng sản do Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp cho Công ty TNHH Nikel bản Phúc khai thác quặng sulfur đặc xít (nickel, đồng, coban) bằng phương pháp hầm lò; 4 giấy phép khai thác khoáng sản do UBND tỉnh Sơn La cấp khai thác đá vôi làm vật liệu xây dựng thông thường; quặng đồng; mỏ thạch anh và cát làm vật liệu xây dựng thông thường trên sông Đà tại 2 điểm mỏ.

Ông Đào Văn Nguyên, Chủ tịch UBND huyện Bắc Yên, cho biết: Huyện đã chỉ đạo các xã, thị trấn tăng cường quản lý tài nguyên khoáng sản trên địa bàn. Hằng năm, tổ chức ký kết giữa Chủ tịch UBND huyện với Chủ tịch UBND các xã, thị trấn với trong công tác quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường. Đồng thời, ban hành kế hoạch kiểm tra, tuyên truyền, tập huấn về công tác quản lý khoáng sản. Chỉ đạo các cơ quan chuyên môn, đơn vị chức năng kiểm tra, nắm tình hình hoạt động khai thác của các điểm mỏ được cấp phép trên địa bàn. Duy trì chế độ báo cáo UBND tỉnh về công tác quản lý khoáng sản trên địa bàn.

Bên cạnh đó, huyện Bắc Yên còn tích cực chỉ đạo rà soát, khoanh vùng, theo dõi và giám sát các khu vực có nguồn tài nguyên khoáng sản chưa khai thác, như đất, đá, chì, kẽm, cát, sỏi... kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý các hoạt động khai thác khoáng sản trái phép. Ông Lê Thanh Tam, Phó Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Bắc Yên, cho biết: Phòng tham mưu cho huyện tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức, trách nhiệm, chính sách, pháp luật về khoáng sản cho các doanh nghiệp và nhân dân. Phối hợp với các xã, thị trấn nâng cao trách nhiệm quản lý Nhà nước trong hoạt động thăm dò, khai thác và chế biến khoáng sản; thực hiện nghiêm việc chỉ đạo của các sở, ngành trong việc bảo vệ và khai thác khoáng sản; vận động nhân dân tích cực đấu tranh, tố giác các hoạt động khai thác, vận chuyển và tiêu thụ khoáng sản trái phép.

Từ năm năm 2022, đến nay, UBND huyện Bắc Yên đã phối hợp với Phòng cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường, Công an tỉnh Sơn La và các đơn vị liên quan kiểm tra hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn. Qua kiểm tra, đã phát hiện và tham mưu cho UBND tỉnh ra quyết định xử phạt 390 triệu đồng đối với 3 tổ chức, cá nhân vi phạm hoạt động trong lĩnh vực khoáng sản và tịch thu nhiều tang vật, phương tiện, máy móc có liên quan. UBND huyện đã xử phạt 40 triệu đồng với 1 cá nhân vi phạm trong trong hoạt động khoáng sản và bảo vệ môi trường.

Phiêng Ban là xã có mỏ khai thác thạch anh, được UBND tỉnh Sơn La cấp giấy phép khai thác khoáng sản số 1588/GP-UBND ngày 29/7/2020. Bà Lò Thị Diêng, Chủ tịch UBND xã Phiêng Ban, cho biết: Xã thường xuyên phối hợp với các lực lượng chức năng và phòng, ban chuyên môn của huyện kiểm tra theo kế hoạch và kiểm tra đột xuất đối với đơn vị hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn, tránh tình trạng khai thác quá trữ lượng, vượt mốc giới và công tác bảo vệ mội trường... Đồng thời, tuyên truyền, phổ biến pháp luật về khoáng sản cho nhân dân và tăng cường vai trò giám sát của cộng đồng đối với đơn vị khai thác khoáng sản.

Ông Nguyễn Xuân Thủy, Giám đốc điều hành đơn vị khai thác mỏ thạch anh, cho biết: Tổng diện tích mỏ đá thạch anh của Công ty được cấp phép khai thác là 2 ha, trữ lượng khoảng 780 nghìn tấn. Mặc dù cấp phép và thực hiện khai thác từ năm 2020, nhưng đến tháng 4/2023 mới chính thức bắt đầu có sản phẩm, do chất lượng thạch anh không đạt yêu cầu phải tìm kiếm công nghệ chế biến phù hợp. Trong 3 năm qua, Công ty đã chi hơn 20 tỷ đồng đầu tư công nghệ khai thác, chế biến phù hợp. Trong quá hoạt động khai thác, Công ty thực hiện nghiêm theo giấy phép và chấp hành các quy định của pháp luật về môi trường và an toàn lao động. Công ty còn đầu tư 1,2 tỷ đồng cho hệ thống tưới nước dập bụi và công nghệ xử lý nước thải khi chế biến đá thạch anh, với 7 bể lắng, lọc và hệ thống máy bơm tái chế nước thải để phục vụ chế biến và không thải ra môi trường.

Để công tác quản lý tài nguyên khoáng sản ngày càng hiệu quả, huyện Bắc Yên tiếp tục chỉ đạo các cơ quan chuyên môn, đơn vị, UBND các xã, thị trấn tăng cường thanh tra, kiểm tra đối với các doanh nghiệp, đơn vị, tổ chức, cá nhân trong việc thực hiện quy định của pháp luật về khoáng sản và bảo vệ môi trường. Tăng cường theo dõi và giám sát các khu vực có nguồn tài nguyên khoáng sản chưa khai thác; kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm gây thất thoát tài nguyên, khoáng sản và ảnh hưởng đến môi trường sinh thái trên địa bàn.