Trong 2 ngày (17 và 18/3), người dân và du khách khắp nơi nô nức đổ về xã Chiềng Khoa, Vân Hồ để tham gia Lễ hội hoa ban. Sau 2 năm tạm dừng do dịch Covid-19, Lễ hội hoa ban xã Chiềng Khoa năm 2023 được tổ chức với nhiều hoạt động sôi nổi, mang đến không khí vui tươi, phấn khởi cho bà con nhân dân trong dịp đầu năm.  

Lễ hội hoa ban xã Chiềng Khoa đã có từ bao đời, được người dân nơi đây lưu truyền và gìn giữ. Lễ hội bắt nguồn từ tích truyện về hai người con gái Thái xinh đẹp, giỏi giang có công truyền dạy bà con dân bản cách làm ruộng, dệt vải, múa xòe, hát điệu pí,… Để tỏ lòng biết ơn với hai nàng, người dân nơi đây đã lập đền thờ và gọi là đền Nàng Bẳng – Nàng Mương. Tích truyện này cũng gắn liền với sự ra đời của thác Nàng Tiên, một địa điểm du lịch hấp dẫn của xã Chiềng Khoa. Lễ hội hoa ban được tổ chức hằng năm với mục đích tưởng nhớ hai nàng, tôn vinh văn hóa truyền thống của dân tộc và những giá trị đạo đức cao đẹp, nhất là tình yêu thủy chung son sắt. Đồng thời, lễ hội cũng được tổ chức để cầu cho năm mới mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, cầu sức khỏe và may mắn.

Lễ hội hoa ban xã Chiềng Khoa năm 2023 được tổ chức với 2 phần chính. Phần lễ diễn ra vào sáng ngày 17/3, được thầy mo bản chủ trì thực hiện các nghi lễ cúng bái thần linh, thỉnh bái “Nàng Ban” về dự lễ cầu an, cầu mùa cho năm mới. Mỗi bản cử một đại diện dâng cúng một mâm cỗ thịnh soạn, chu đáo để dâng cúng ở nghi lễ mở đầu cho lễ hội.

Sau phần lễ, phần hội diễn ra với rất nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao sôi nổi. Mở đầu cho phần hội là chương trình nghệ thuật “Chiềng Khoa - Mùa hoa ban nở” với sự tham gia của hơn 100 diễn viên đến từ Trung tâm Truyền thông văn hóa huyện và các đội văn nghệ các bản của xã Chiềng Khoa. Chương trình nghệ thuật với nhiều tiết mục đặc sắc, mang đậm bản sắc dân tộc và dấu ấn riêng của mảnh đất Chiềng Khoa – Vân Hồ, thu hút đông đảo bà con nhân dân và du khách đến xem, cổ vũ.

Nổi bật trong không gian lễ hội hoa ban là trại văn hóa của các bản trên địa bàn xã. Mỗi bản mang đến một phong cách trang trí đẹp mắt, cuốn hút, kết hợp với mâm cỗ truyền thống mang đặc trưng ẩm thực của dân tộc Thái để tham gia dự thi. Đây là phần thi thể hiện sự tài hoa, khéo léo và sự sáng tạo của những người phụ nữ Thái.

Trong khuôn khổ lễ hội còn diễn ra nhiều hoạt động thi đấu các môn thể thao, trò chơi dân gian hấp dẫn, bao gồm: Bắn nỏ, đẩy gậy, kéo co, ném còn, thi đấu bóng đá nam,… với sự tham gia của hàng trăm vận động viên đến từ các bản. Mỗi phần thi đều mang đến không khí sôi nổi, hào hứng. Hào hứng nhất phải kể đến phần thi bắt cá được tổ chức tại đoạn suối cầu tràn bản Nà Chá. Đây là phần thi tái hiện lại nếp sống sinh hoạt thường ngày của đồng bào dân tộc Thái gắn với đồng ruộng, sông, suối. Phần thi bắt cá có sự tham gia của 7 đội thi với 72 thí sinh nhanh nhẹn, khéo léo, đông đảo khán giả đến xem và reo hò cổ vũ, tạo không khí vô cùng sôi động cho ngày hội. Tại Lễ hội còn diễn ra đêm giao lưu văn nghệ và thi trình diễn trang phục dân tộc Thái được thực hiện bởi các thiếu nữ xinh đẹp, duyên dáng.

Lễ hội hoa ban xã Chiềng Khoa 2023 đã để lại nhiều dấu ấn tốt đẹp trong lòng người dân và du khách. Đây là hoạt động thường niên sẽ được xã tiếp tục duy trì trong những năm tiếp theo để thiết thực bảo tồn, gìn giữ giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc Thái. Đồng thời, đây cũng là hoạt động tạo điểm nhấn và góp phần quảng bá, giới thiệu hình ảnh về du lịch Chiềng Khoa – Vân Hồ đến với du khách trong và ngoài tỉnh.