Những năm qua, các địa phương trong tỉnh đã khuyến khích nông dân liên kết, ứng dụng khoa học, kỹ thuật, xây dựng các vùng trồng hoa, cây cảnh, góp phần chuyển dịch cơ cấu cây trồng, tăng thu nhập và nâng cao đời sống.

Ông Nguyễn Thế Luận, Phó Chủ tịch Hội Ngành nghề Nông nghiệp nông thôn tỉnh, thông tin: Tuy không phải là cây trồng chủ lực, song tiềm năng phát triển hoa và cây cảnh tại tỉnh ta rất lớn, cho hiệu quả kinh tế cao. Hiện nay, toàn tỉnh có gần 270 ha hoa, 319 ha cây cảnh; trong đó, trên 30 ha ứng dụng công nghệ cao, 3,85 ha trồng trong nhà lưới, nhà màng có hệ thống tưới nước tự động, quạt điều hòa, châm phân tự động.

Hiện nay, toàn tỉnh có 2 HTX, 196 hộ chuyên trồng hoa; 1 HTX, 133 hộ chuyên sản xuất cây cảnh. Sản phẩm hoa, cây cảnh chủ yếu phục vụ nhu cầu người tiêu dùng trong tỉnh. Một số sản phẩm, như hoa lan, hoa ly được tiêu thụ ở thị trường Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh. Một phần diện tích được các tổ chức, cá nhân trồng để thu hút du khách đến tham quan, trải nghiệm, tạo thành sản phẩm du lịch.

Là doanh nghiệp đầu tư lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao tại huyện Mộc Châu, Công ty cổ phần Hoa nhiệt đới có 23 ha đất sản xuất. Trong đó, 2 ha nhà kính trồng hoa lan có hệ thống tưới tự động và điều hòa nhiệt độ ổn định; 8 ha nhà lưới trồng hoa ly, hoa tuy líp và rau, củ trái vụ tại bản Búa, bản Áng, xã Ðông Sang và tiểu khu Bó Bun, thị trấn Nông trường Mộc Châu.

Bà Nguyễn Thúy Hà, Phó Giám đốc Công ty cổ phần Hoa nhiệt đới, cho biết: Năm 2023, Công ty cung cấp ra thị trường trên 30.000 cành hoa các loại, doanh thu đạt hơn 200 tỷ đồng, tạo việc làm thường xuyên cho trên 120 lao động địa phương.

Tiên phong trồng và kinh doanh hoa mang lại hiệu quả kinh tế trên địa bàn huyện Mường La, HTX Thành Công, bản Mường Chiến, xã Ngọc Chiến, có trên 13 ha hoa hồng. Anh Lò Văn Xiên, Giám đốc HTX, chia sẻ: Nếu thời tiết thuận lợi và được chăm bón tốt, khoảng 55 ngày, hoa hồng sẽ thu hoạch được 20.000 bông/ha. Hoa hồng của HTX có chất lượng tốt, bông to, cành mập, tươi lâu, hầu hết được xuất bán cho chợ hoa đầu mối ở Vĩnh Phúc, với giá 1.200 đồng/bông. Ngoài ra, HTX còn trồng trên 16 ha rau, củ, tổng doanh thu mỗi năm đạt trên 7 tỷ đồng.

Tuy nhiên, hiện nay, quy mô sản xuất hoa và cây cảnh của tỉnh chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh, vẫn còn nhỏ lẻ, manh mún, diện tích ứng dụng khoa học công nghệ chưa nhiều. Hoạt động liên kết sản xuất, xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm giữa các đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp còn hạn chế, chưa xây dựng được các làng nghề, gắn với phát triển du lịch sinh thái. Không có nhiều doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực trồng và kinh doanh hoa, cây cảnh quy mô lớn.

Trước thực tế trên, tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 37/KH-UBND ngày 6/2/2023 về triển khai thực hiện đề án phát triển ngành hoa, cây cảnh định hướng đến năm 2030. Trong đó, ưu tiên mở rộng quy mô diện tích trồng hoa gắn với nâng cao chất lượng, bảo quản sau thu hoạch và đầu ra cho sản phẩm. Phấn đấu đến năm 2025, diện tích trồng hoa trên địa bàn tỉnh đạt khoảng 600 ha, trong đó, từ 15-20% diện tích ứng dụng công nghệ cao, sản lượng khoảng 210 triệu bông/năm; diện tích trồng cây cảnh khoảng 450 ha, sản lượng khoảng 675 nghìn chậu, tập trung chủ yếu tại Mộc Châu, Vân Hồ, Mai Sơn, Mường La, Sông Mã, Bắc Yên và thành phố Sơn La.

Theo đó, các sở, ngành, các địa phương tiếp tục nghiên cứu, chọn tạo các giống hoa, cây cảnh mới chất lượng tốt, đặc trưng và phù hợp với điều kiện của tỉnh, thị hiếu người tiêu dùng để định hướng phát triển, tập trung vào các nhóm hoa cắt cành, hoa trồng chậu, nhóm hoa lan, các loại cắm kèm; nhóm cây cảnh truyền thống, nhóm cây làm cảnh có hoa, có quả, nhóm bon sai, cây thế... Đồng thời, đẩy mạnh nghiên cứu, hoàn thiện quy trình công nghệ sản xuất hoa, cây cảnh từ khâu nhân giống, trồng, chăm sóc, tạo tán, bảo quản sản phẩm. Khuyến khích ứng dụng quy trình canh tác bền vững, tăng cường sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật hữu cơ, vi sinh; xây dựng và nhân rộng các mô hình nhà màng, nhà lưới phù hợp với điều kiện đầu tư của nhà vườn.

Ông Hà Trung Thắng, Phó Chủ tịch UBND huyện Thuận Châu, thông tin: Trên địa bàn có điểm du lịch sinh thái Pha Đin Top của HTX Du lịch Pha Đin, huyện khuyến khích đơn vị lựa chọn giống hoa, cây cảnh phù hợp với cảnh quan sinh thái, mang đặc trưng vùng miền. Đồng thời, tổ chức hoạt động trải nghiệm trồng, chăm sóc, thu hoạch, hoạt động vẽ tranh, triển lãm, thưởng trà ngắm hoa để thu hút du khách.

Việc hình thành các vùng trồng hoa, cây cảnh góp phần phát triển ngành hàng hoa, cây cảnh, cải tạo môi trường, tạo việc làm cho lao động, góp phần thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới và phát triển đô thị tại địa phương.