Bắt nhịp với xu thế của cuộc sống hiện đại, những bộ trang phục truyền thống của đồng bào các dân tộc cũng được cách tân đầy sáng tạo, tôn vinh được những nét tinh hoa của thổ cẩm, song vẫn cuốn hút bởi sự mới mẻ, độc đáo.

Sơn La có nền văn hoá đa dạng, phong phú, đậm đà bản sắc dân tộc, là nơi hội tụ sinh sống lâu đời của 12 dân tộc anh em. Mỗi dân tộc đều có một nền di sản văn hoá mang sắc thái riêng, đặc biệt là trang phục truyền thống của từng dân tộc. Khách du lịch khi đến cao nguyên Mộc Châu, vùng cao Bắc Yên hay là miền sông nước Quỳnh Nhai, đều mong muốn được trải nghiệm chụp ảnh lưu niệm cùng những bộ trang phục dân tộc đặc sắc. Ngoài những bộ trang phục truyền thống, du khách còn đặc biệt thích thú với những bộ trang phục của đồng bào các dân tộc được cách tân, sáng tạo theo xu hướng thời trang hiện đại, kiểu dáng bắt mắt, hoa văn và màu sắc hài hòa. Yếu tố thu hút của những bộ trang phục này chính là sự kết hợp độc đáo giữa hoa văn truyền thống của đồng bào dân tộc với thiết kế thời trang hiện đại, đường nét tinh tế, cách tạo hình khối, điểm nhấn mới lạ, bắt mắt, tôn vinh hình thể, giúp người mặc như được “tỏa sáng” trong những bộ ảnh của vùng cao.

Là nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp, nhiều năm gắn bó với mảnh đất cao nguyên Mộc Châu, anh Mạnh Chi, chủ Studio MC Media, tiểu khu 14, thị trấn Mộc Châu, huyện Mộc Châu, chia sẻ: Những năm trước du khách thường thích chụp ảnh với những bộ trang phục truyền thống nguyên bản của đồng bào dân tộc. Gần đây, thị hiếu của du khách cũng có sự thay đổi, thích các bộ trang phục dân tộc cách tân, kiểu dáng mới lạ, độc đáo. Các bộ ảnh nhờ vậy cũng trở nên đặc sắc hơn, mang đến sự hài lòng cho du khách, giúp họ có được trải nghiệm đáng nhớ khi đến với Mộc Châu.

Trang phục cách tân tại các Studio, cửa hàng cho thuê trang phục ở các khu, điểm du lịch trên địa bàn tỉnh được nhập từ các địa chỉ chuyên thiết kế thời trang tại Hà Nội hoặc thiết kế tại địa phương. Cũng theo thị hiếu của người dùng, những bộ trang phục mới lạ này chủ yếu được thiết kế dựa trên trang phục truyền thống của dân tộc Mông, màu sắc hoa văn bắt mắt, kiểu dáng dễ thay đổi theo ý muốn, tạo điểm nhấn theo ý đồ của nhà thiết kế mà không làm mất đi bản sắc dân tộc vốn có. Trang phục Mông cách tân cũng được người dùng yêu thích bởi dễ mặc, màu sắc sặc sỡ, tạo sự nổi bật ấn tượng. Ngoài ra còn có trang phục truyền thống dân tộc Thái cũng được cải tiến về kiểu dáng váy rộng hoặc xẻ tà, áo chiết eo, thêm chi tiết trang trí hoặc cắt xẻ tinh tế, giúp tôn lên vóc dáng người thiếu nữ.

Theo chia sẻ của những nhiếp ảnh gia, trang phục dân tộc cách tân trong những bộ ảnh lưu niệm sẽ đẹp trọn vẹn khi kết hợp với hậu cảnh phù hợp. Ví như bộ trang phục dân tộc Mông phải gắn với vườn hoa đào, hoa mận, đồi núi sương mờ; còn trang phục cách tân của dân tộc Thái mang vẻ thướt tha, điệu đà phải gắn với hoa ban trắng tinh khôi, thác nước chảy, bản làng bình yên, xanh mát… khi kết hợp lại sẽ giúp làm nổi bật vẻ đẹp của nhân vật trong bức ảnh và cả bộ trang phục đẹp mắt mà người chụp ảnh muốn giới thiệu đến người xem.

Chị Trương Thu Trang, một du khách trẻ tuổi đến từ Hà Tĩnh, nói: So với những bộ trang phục truyền thống có phần đơn giản và giống nhau thì trang phục dân tộc cách tân độc đáo, mới lạ, màu sắc rực rỡ; thiết kế hiện đại, phù hợp với xu hướng lựa chọn của giới trẻ. Cũng nhờ thế, các bộ ảnh chụp với trang phục cách tân sẽ tránh được sự trùng lặp và người mặc cũng dễ dàng lựa chọn được bộ đồ phù hợp với vóc dáng và phong cách cá nhân.

Tại thành phố Sơn La cũng có không ít cửa hàng cho thuê trang phục dân tộc biểu diễn hoặc chụp ảnh. Chị Hoàng Thị Hiền, chủ cửa hàng cho thuê trang phục biểu diễn Hiền Hưng, phường Chiềng Lề, Thành phố, cho biết: Muốn có bộ trang phục cách tân đẹp, người thiết kế không chỉ phải có đầu óc sáng tạo mà còn phải hiểu về văn hóa của từng dân tộc. Khi thiết kế, đổi mới kiểu dáng, phối trộn hoa văn phải tôn trọng thuần phong mỹ tục của đồng bào, tránh những sự nhầm lẫn hoặc kết hợp trang phục thiếu tinh tế. Vì vậy, tôi thường nghiên cứu kỹ về văn hóa trên trang phục của mỗi dân tộc để lên ý tưởng thiết kế, sau đó thuê đơn vị thiết kế tại Hà Nội lên bản vẽ chi tiết rồi mới đặt may thành phẩm. Những bộ trang phục cách tân của cửa hàng luôn được khách hàng yêu thích lựa chọn để biểu diễn trên sân khấu, chụp ảnh cưới, ảnh thời trang…

Những bộ trang phục dân tộc cách tân hiện đại cũng luôn tôn trọng giá trị nguyên bản, lấy truyền thống làm nền cho sự sáng tạo, khéo léo kết hợp hoa văn thổ cẩm độc đáo. Đa phần các bộ trang phục dân tộc cách tân là váy áo dành cho nữ. Dù sử dụng nhiều chất liệu mới, bền nhẹ, dễ mặc nhưng nhiều bộ trang phục vẫn chọn cách tạo hoa văn chìm bằng kỹ thuật vẽ sáp ong hoặc vẽ sơn dầu, nhất là hoa văn trên áo, giúp các chi tiết này lên màu thật, vừa cổ điển, vừa sang trọng. Kết hợp các bộ phụ kiện trang sức bắt mắt, lấy ý tưởng từ truyền thống; cùng với trang điểm, làm tóc phù hợp, sẽ giúp các cô, các chị lộng lẫy, nổi bật như  mang bộ đồ dạ hội.

May trang phục dân tộc cách tân ở nhiều địa phương, nhất là vùng đồng bào dân tộc Mông, cũng trở thành nghề đem lại thu nhập cao cho những người có óc sáng tạo, khéo léo và chăm chỉ. Gia đình chị Vừ Thị Tùng, xã Co Mạ, Thuận Châu, mỗi năm sản xuất và bán hơn 1.000 sản phẩm thủ công, đa phần là phụ kiện, trang phục dân tộc Mông, doanh thu hàng trăm triệu đồng mỗi năm. Chị Tùng cho biết: Tôi thường lựa chọn chất liệu nhẹ, dễ mặc may theo thiết đẹp, cách tân hiện đại, dùng các họa tiết màu sắc sặc sỡ làm điểm nhấn. Mỗi loại trang phục sẽ được may với thiết kế kiểu cách riêng để dùng cho dịp lễ hội, biểu diễn văn nghệ, hay trang phục cô dâu, chú rể ngày cưới.  

 Với sự sáng tạo không ngừng, mỗi bộ trang phục dân tộc cách tân là tác phẩm dung hòa giữa truyền thống và hiện đại, phù hợp với xu hướng thời trang mới, hợp thị hiếu của nhiều người. Đó là cách mà những người yêu văn hóa dân tộc "thổi hồn" đương đại vào trang phục truyền thống, giúp di sản của đồng bào các dân tộc luôn có sức sống lâu bền với thời gian.