Thực tế hiện nay, các nghĩa trang trên địa bàn thành phố Sơn La sắp quá tải, không đáp ứng yêu cầu dịch vụ mai táng. Vì vậy, Dự án Công viên nghĩa trang Thành phố vừa được UBND tỉnh cấp quyết định chủ trương đầu tư là cấp thiết, góp phần hoàn thiện tiêu chí về môi trường, nâng cao các tiêu chí đô thị loại II, hướng tới các tiêu chí đô thị loại I.

Ông Cầm Việt Quân, Trưởng Phòng Quản lý đô thị Thành phố, cho biết: Nghĩa trang nhân dân thành phố Sơn La đưa vào khai thác, sử dụng từ năm 1993 theo mô hình nghĩa trang truyền thống trên diện tích 14,23 ha, trong đó, đất dùng cho mai táng 10,95 ha. Đến nay, diện tích đất mai táng chỉ còn lại khoảng 0,45 ha, đến hết năm 2025 sẽ sử dụng tối đa số lô mộ có thể khai thác được.

Bên cạnh đó, thành phố Sơn La chưa có dịch vụ hỏa táng, trong khi nhu cầu sử dụng dịch vụ hỏa táng và chăm sóc mộ phần cho người đã khuất ngày một tăng lên. Hiện nay, các gia đình có người mất, muốn hỏa táng phải đưa xuống các tỉnh, thành phố: Hà Nội, Hòa Bình, Vĩnh Phúc... để thực hiện, tốn kém về kinh phí đi lại và tiềm ẩn các nguy cơ rủi ro về an toàn giao thông, vệ sinh môi trường và phòng chống dịch bệnh trong quá trình vận chuyển.

Trước thực trạng đó, UBND Thành phố phối hợp các sở, ngành lựa chọn vị trí và trình UBND tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư Dự án Công viên nghĩa trang thành phố Sơn La tại Quyết định số 1868/QĐ-UBND ngày 9/9/2024. Dự án triển khai trên diện tích đất rộng gần 164,5 ha, tại khu vực bản Phường, bản Nà Ngần và bản Ka Láp, xã Chiềng Ngần. Thành phố được UBND tỉnh giao tổ chức thực hiện công tác bồi thường giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư và thực hiện thủ tục mời, lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án theo quy định.

Dự án được chia làm hai giai đoạn, bắt đầu triển khai thực hiện từ quý IV/2024 và dự kiến hoàn thành vào quý III/2028. Công viên nghĩa trang Thành phố được thiết kế với quy mô hiện đại, bao gồm các hạng mục chính, như: Khu hành chính, nhà tang lễ, khu hỏa táng, đất mai táng, đất cây xanh, mặt nước và hệ thống đường giao thông nội bộ; đáp ứng nhu cầu mai táng cho người dân thành phố Sơn La và các khu vực lân cận trong vòng 50-70 năm.

Khu nhà tang lễ kết hợp lò hỏa táng có quy mô khoảng 6.380 m², công nghệ hỏa táng được lựa chọn là công nghệ tiên tiến theo tiêu chuẩn Châu Âu, đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe về môi trường của Việt Nam, khí thải đạt QCVN 02:2012/BTNMT cột A, nước thải đạt QCVN 28:2010/BTNMT.   

Triển khai dự án, hiện nay, Thành phố đã ban hành quyết định giao nhiệm vụ, thành lập Tổ chuyên gia. Về công tác giải phóng mặt bằng giai đoạn 1, Thành phố đã hoàn thành đo đạc, trích lục hồ sơ cho 53 hộ gia đình, 3 tổ chức; thống kê đất đai, tài sản đã hoàn thành 47/53 hộ, dự kiến hoàn thành toàn bộ trong tháng 10/2024. Còn một số vướng mắc, do liên quan đến pháp lý đất đai, tài sản của một số tổ chức trong khu vực dự án, Thành phố đang xin ý kiến Sở Tài nguyên và Môi trường, phê duyệt phương án bồi thường.

Thời điểm này, xã Chiềng Ngần đang cùng các phòng ban chuyên môn của Thành phố tích cực tuyên truyền về Dự án Công viên nghĩa trang Thành phố đến các hộ gia đình và tổ chức trong diện di dời, giải phóng mặt bằng. Qua các hội nghị, xã đã lắng nghe ý kiến đóng góp của người dân, đồng thời vận động bà con ủng hộ chủ trương của tỉnh, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đảm bảo dự án triển khai thuận lợi.

Ông Lò Văn An, Phó Chủ tịch UBND xã Chiềng Ngần, cho biết: UBND xã đã thành lập tổ công tác phối hợp với các phòng, ban chuyên môn của Thành phố xuống các bản Nà Ngần, Ka Láp và bản Phường để tuyên truyền, vận động. Qua lấy ý kiến, các hộ dân đồng tình ủng hộ chủ trương xây dựng Công viên nghĩa trang Thành phố và sẵn sàng di dời tài sản, cây cối trên đất, bàn giao mặt bằng cho nhà thầu thi công dự án. Bên cạnh đó, bà con mong muốn dự án có các chính sách bồi thường thỏa đáng, đảm bảo quyền lợi của nhân dân.

Nằm trong diện di dời, bàn giao mặt bằng thi công dự án, ông Lò Văn Sương, bản Nà Ngần chia sẻ: Qua đo đạc, kiểm đếm, gia đình tôi có 4.200 m² đất trồng nhãn, cà phê phải thu hồi. Tôi nghĩ, đây là dự án cần thiết nên gia đình tôi rất ủng hộ dự án. 

Còn hộ anh Cà Văn Hoàn, bản Ka Láp, xã Chiềng Ngần cũng phải bàn giao diện tích đất trồng cây ăn quả và cây cà phê để triển khai dự án. Anh Hoàn nói: Gia đình tôi sẽ phải bàn giao 1.300 m² đất để Thành phố triển khai, xây dựng Công viên nghĩa trang Thành phố. Gia đình ủng hộ chủ trương vì đây là công trình cần thiết cho xã hội. Tôi và các hộ mong Thành phố sẽ có những giải pháp thiết thực để đảm bảo Công viên nghĩa trang sớm triển khai, thực hiện, quá trình hoạt động đảm bảo môi trường.

Dự án khi hoàn thành, sẽ tạo ra nguồn thu từ thuế thu nhập doanh nghiệp chủ đầu tư hoạt động dự án, thuế từ việc cho thuê đất thương mại dịch vụ cùng các loại thuế, phí khác trong quá trình hoạt động. Đặc biệt, sẽ tạo việc làm cho khoảng 100 - 150 công nhân xây dựng trong suốt thời gian xây dựng dự án; tạo việc làm thường xuyên cho người lao động khi dự án đi vào hoạt động.

Theo quy hoạch, Thành phố đạt đô thị loại II, phải có ít nhất 1 cơ sở hỏa táng. Do đó, việc đầu tư cơ sở hỏa táng tại Công viên nghĩa trang Thành phố là rất cần thiết. Để dự án triển khai đảm bảo chất lượng, tiến độ, mong các sở, ban ngành của tỉnh tiếp tục phối hợp với Thành phố đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện các bước lựa chọn nhà thầu, giải phóng mặt bằng để khởi công dự án đúng kế hoạch đề ra, góp phần xây dựng thành phố Sơn La ngày càng xanh - sạch - đẹp.