Những ngày đầu tháng 9, chúng tôi lên xã Xím Vàng, huyện Bắc Yên. Trung tâm xã nằm trên lưng chừng núi, phía xa là những thửa ruộng bậc thang uốn lượn, lúa xanh mượt đang kỳ trổ bông, như những làn sóng, tầng tầng, lớp lớp, dưới trời xanh, mây trắng, nắng vàng.

Trung tâm xã Xím Vàng, huyện Bắc Yên hôm nay.

Với địa hình là đồi núi cao, những thửa ruộng bậc thang được người dân xã Xím Vàng khai hoang từ những năm 1960-1970 của thế kỷ trước, nhưng số lượng chưa nhiều. Nhiều năm trước, bà con chỉ trông chờ vào lúa nương, phụ thuộc vào thiên nhiên, năm nào thời tiết thuận lợi cũng chỉ thu được 1 tấn thóc/ha; có năm thời tiết khắc nghiệt, mất mùa lúa, cái đói giáp hạt thường xuyên xảy ra. Từ những năm 2010 đến nay, được sự hỗ trợ của Nhà nước về kinh phí, để kiên cố hóa hệ thống đập thủy lợi, mương nước, những thửa ruộng bậc thang tiếp tục được mở rộng diện tích. Đến nay, diện tích ruộng bậc thang cả xã Xím Vàng đã có hơn 320 ha, tập trung chủ yếu ở các bản: Sồng Trống, Xím Vàng, Háng Chơ, Trông Tầu.

Ruộng lúa bậc thang bản Xím Vàng, xã Xím Vàng, huyện Bắc Yên.

Do nằm ở độ cao gần 1.500m so với mặt nước biển, địa hình đồi núi phức tạp nên Xím Vàng có thời tiết khá khắc nghiệt, mùa đông lạnh giá, rét buốt, thường có tuyết, không phù hợp với các loại cây nông nghiệp ngắn ngày, mà chỉ trồng được một vụ lúa mùa khi đã hết mùa Đông. Bắt đầu từ tháng 5-6, khi có nước nhiều người dân làm ruộng và cấy lúa, đến trung tuần tháng 10 thì thu hoạch.  

Ông Giàng A Nênh, Chủ tịch UBND xã Xím Vàng, cho biết: Hiện nay, người dân xã Xím Vàng không chỉ biết làm ruộng bậc thang để cấy lúa mà còn đưa các loại giống lúa phù hợp với đất đai, khí hậu, rồi biết áp dụng các biện pháp kỹ thuật vào chăm sóc nên lúa có năng suất, chất lượng cao hơn, luôn đạt 4,5-5 tấn/ha, vì vậy, đảm bảo về an ninh lương thực. Bên cạnh đó, những ruộng bậc thang còn là điểm thu hút khách du lịch, đem lại thu nhập cho người dân.

Ruộng lúa bậc thang bản Sồng Trống, xã Xím Vàng, huyện Bắc Yên.

Thăm bản Sồng Trống, chị Hoàng Thu Phương, quận Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội, cho biết: Đây là lần thứ hai tôi lên du lịch huyện vùng cao Bắc Yên, lần trước chúng tôi mới chỉ biết đến thiên đường mây Tà Xùa, mỏm cá Heo, rừng chè cổ thụ Tà Xùa, Sống Lưng khủng Long, mỗi nơi đến đều cho tôi cảm nhận về thiên nhiên hùng vĩ, tươi đẹp. Lần này, chúng tôi đến đúng dịp mùa lúa đang trổ đòng. Trong điều kiện địa hình, đồi núi khó khăn, khí hậu lại phức tạp, mà dưới bàn tay lao động sáng tạo và sự nỗ lực của bà con vùng cao, đã tạo nên những thửa ruộng bậc thang xanh màu lúa, thật đáng khâm phục.

Ruộng bậc thang ở xã Xím Vàng.      

Xím Vàng mùa này như được khoác trên mình màu áo mới, người dân Xím Vàng đang tích cực lao động sản xuất, từng bước giảm nghèo, nâng cao thu nhập, xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc, bản làng xanh, sạch, đẹp, trở thành điểm đến hấp dẫn trên cung đường khám phá vùng cao Bắc Yên.