Trong bối cảnh chung của cả nước, những tháng đầu năm, dịch bệnh Covid -19 tiếp tục diễn biến phức tạp; thiên tai xảy ra ở một số nơi; giá xăng, dầu, nguyên, vật liệu, các yếu tố đầu vào biến động mạnh, ảnh hưởng lớn đến nhiều ngành, lĩnh vực sản xuất kinh doanh và đời sống sinh hoạt của nhân dân. Song điều khẳng định là trong khó khăn, thách thức, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc Sơn La càng có nhiều đổi mới, cách làm hay, hiệu quả, bắt nhịp được xu thế phát triển chung của đất nước.

Bám sát các chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã vận dụng sáng tạo vào thực tiễn địa phương, lãnh đạo ban hành các chủ trương, nghị quyết, kế hoạch, giải pháp cụ thể, lựa chọn nhiệm vụ trọng tâm, những khâu đột phá, vừa thích ứng linh hoạt trong phòng, chống dịch bệnh, vừa khôi phục phát triển KT-XH theo hướng khai thác tiềm năng, thế mạnh, huy động hiệu quả các nguồn lực cho đầu tư, khơi dậy ý chí tự lực, tự cường của các cấp, các ngành, doanh nghiệp, HTX và đồng bào các dân tộc chung sức, đồng lòng thực hiện tốt các mục tiêu đề ra.

Con số ấn tượng năm 2022, tỉnh Sơn La có 27/28 chỉ tiêu đạt và vượt kế hoạch đề ra. Tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) ước tăng 8,71% so với cùng kỳ năm trước, trong đó, khu vực nông, lâm nghiệp và thuỷ sản tăng 2,23%; khu vực công nghiệp và xây dựng tăng 17,42% (riêng ngành công nghiệp tăng 22,45%); khu vực dịch vụ tăng 7,91%. Tổng thu ngân sách trên địa bàn đạt 4.550 tỷ đồng, tăng 20,5% so với dự toán Trung ương giao. Huy động vốn tại địa phương đạt 29.900 tỷ đồng, giải ngân nguồn vốn đầu tư công hơn 5.510 tỷ đồng, bằng 92% kế hoạch. Phê duyệt, cấp quyết định chủ trương đầu tư, giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cho 6 dự án với tổng mức đầu tư đăng ký ban đầu là 2.389 tỷ đồng. Ước hết năm 2022, toàn tỉnh có 59 xã đạt chuẩn nông thôn mới.

Thế và lực của Sơn La không ngừng lớn mạnh. Nổi bật là sản xuất nông nghiệp, với tư duy đổi mới sản xuất theo hướng chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi phù hợp, ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp bảo đảm tiêu chuẩn VietGap, hữu cơ và sản xuất theo chuỗi giá trị gắn với liên kết sơ chế, chế biến, tiêu thụ sản phẩm. Hơn 83 nghìn ha cây ăn quả, trên 87 ngàn ha cây công nghiệp với 24 sản phẩm nông sản được cấp văn bằng bảo hộ, 250 chuỗi cung ứng thực phẩm nông sản, thủy sản an toàn; 109 sản phẩm OCOP... đã khẳng định vị thế của Sơn La trên bản đồ nông nghiệp cả nước, không chỉ còn là “hiện tượng nông nghiệp” mà thực tiễn đã chứng minh là tỉnh dẫn đầu miền Bắc về diện tích, sản lượng cây ăn quả, với các thương hiệu: xoài, nhãn, mận hậu, cà phê, chè... mang tên Sơn La được giữ gìn, phát triển và có mặt trên các thị trường trong nước, quốc tế với sức cạnh tranh cao.

Cùng với đó, sản xuất công nghiệp duy trì mức tăng khá, vượt kế hoạch đề ra và tăng 22,45% so với cùng kỳ năm trước. Công tác thu hút đầu tư được quan tâm, đặc biệt đã thu hút được các nhà đầu tư đầu tư vào lĩnh vực công nghiệp chế biến nông sản... Toàn tỉnh có 17 nhà máy, 543 cơ sở chế biến nông sản hoạt động hiệu quả, đóng vai trò là “trụ đỡ” của sản xuất nông nghiệp, nâng cao giá trị và sức cạnh tranh của sản phẩm nông sản. Bên cạnh đó, Sơn La thực hiện đồng bộ các giải pháp phát triển công nghiệp chế biến, gia công các sản phẩm da giày, quần áo; năng lượng gió; tiếp tục khai thác tốt tiềm năng thủy điện với tổng số 03 thủy điện lớn, 57 nhà máy thủy điện nhỏ, tổng công suất 3.809,2 MW.

Các hoạt động thương mại, du lịch phục hồi mạnh mẽ. Tỉnh tổ chức, tham gia nhiều sự kiện xúc tiến thương mại trong và ngoài nước, khai trương sàn giao dịch và truy xuất nguồn gốc nông sản tỉnh Sơn La, kết nối 20.000 hộ nông dân tham gia sàn thương mại điện tử. Tổng mức bán lẻ hàng hóa năm 2022 ước đạt 27.000 tỷ đồng, tăng 17,4% so với cùng kỳ năm trước; giá trị hàng hóa tham gia xuất khẩu ước đạt 174,8 triệu USD tăng 0,46% so với kế hoạch, trong đó, giá trị hàng hóa nông sản, thực phẩm tham gia xuất khẩu ước đạt 163,2 triệu USD, tăng 0,43% so với kế hoạch. Tổng lượng khách đến Sơn La trong năm 2022 ước đạt 3,2 triệu lượt người (bằng 3,51 lần so với năm 2021); doanh thu từ hoạt động du lịch ước đạt 2.800 tỷ đồng (bằng 3,29 lần so với năm 2021).

Niềm vui lớn với Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc tỉnh Sơn La là trong chuyến công tác tại tỉnh cuối tháng 5/2022, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã đồng ý cho tỉnh đầu tư Đoạn tuyến đường cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu; nâng cấp Cảng hàng không Nà Sản; mở rộng, nâng cấp công suất nhà máy Thủy điện Sơn La; xây dựng và thực hiện Đề án thí điểm kinh doanh tín chỉ các-bon rừng; triển khai thực hiện Khu du lịch quốc gia Mộc Châu...

Năm 2022, được đánh giá là năm nổi bật của tỉnh với các sự kiện quan trọng mang tầm cỡ quốc gia, quốc tế. Đó là Sơn La đã phối hợp với Trung ương Hội Nông dân Việt Nam tổ chức thành công chuỗi sự kiện quan trọng Thủ tướng Chính phủ đối thoại với nông dân Việt Nam và Festival trái cây và sản phẩm OCOP Việt Nam năm 2022 tại tỉnh Sơn La. Kỷ niệm 60 năm Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Lào (1962-2022); 45 năm Ngày ký kết Hiệp ước Hữu nghị, hợp tác Việt Nam - Lào (1977-2022) và đón nhận Bằng xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt Khu di tích lịch sử cách mạng Việt Nam - Lào. Sơn La phối hợp với tỉnh Luông Pha Bang (nước CHDCND Lào) tổ chức khai mạc Ngày hội Văn hóa - Du lịch năm 2022 với chủ đề “Bản tình ca Sơn La - Luông Pha Bang”. Kỷ niệm 70 năm Ngày giải phóng Sơn La, Tây Bắc (1952-2022). Lễ vinh danh “Nghệ thuật xòe Thái” được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại và Liên hoan “Nghệ thuật xòe Thái” tỉnh năm 2022; đón nhận giải thưởng du lịch “Điểm đến thiên nhiên hàng đầu Châu Á” và “Điểm đến thiên nhiên hàng đầu Thế giới” năm 2022 đối với Khu du lịch quốc gia Mộc Châu; tổ chức sự kiện du lịch Sắc Màu Sơn La - Tây Bắc lần thứ II tại thành phố Hà Nội...

Lĩnh vực văn hóa, xã hội, giáo dục, y tế tiếp tục có nhiều chuyển biến tích cực, tỉnh Sơn La được công nhận đạt chuẩn phổ cập giáo dục tiểu học mức độ 2, chuẩn xóa mù chữ mức độ 2; các chính sách an sinh xã hội được bảo đảm. Tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống còn 17,83%. Triển khai thực hiện tốt Đề án "Huy động nguồn lực hỗ trợ hộ nghèo khó khăn về nhà ở trên địa bàn tỉnh Sơn La giai đoạn 2021-2025"; năm 2022, toàn tỉnh đã thực hiện hỗ trợ được 2.213 nhà (2.035 nhà xây mới; 178 nhà sửa chữa) với tổng số kinh phí 156,158 tỷ đồng; hoàn thành hỗ trợ hộ nghèo khó khăn về nhà ở tại huyện Quỳnh Nhai, Mường La, Bắc Yên (đến cuối năm có thêm huyện Sông Mã), đưa tổng số huyện hoàn thành công tác xóa nhà tạm trên địa bàn tỉnh là 06 huyện.

Tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh được ổn định; tiềm lực quốc phòng, an ninh được củng cố, tăng cường, an ninh chính trị, an ninh biên giới được giữ vững. Tổ chức thành công diễn tập phòng thủ huyện Bắc Yên, Thuận Châu, Sông Mã; diễn tập ứng phó lũ bão và tìm cứu cứu nạn huyện Phù Yên; diễn tập ứng phó cháy rừng và tìm kiếm cứu nạn Thành phố Sơn La năm 2022. Thực hiện tốt công tác tiếp công dân, đối thoại với nhân dân để kịp thời nắm bắt, giải quyết các kiến nghị chính đáng của nhân dân, số lượng đơn thư trong năm giảm mạnh, năm 2022 tiếp nhận 3.751 đơn, 3.575 vụ việc, giảm 426 đơn (giảm 10,2%) so với năm 2021, tỷ lệ giải quyết đạt 90,7%; tiếp 1.347 lượt người, với 1.256 vụ việc đến các cơ quan công quyền khiếu nại, tố cáo (giảm 254 lượt (16%), 614 vụ việc (32,83%) so với năm 2021).

Quan hệ hợp tác với các tổ chức quốc tế, Đại sứ quán nước ngoài được duy trì, phát triển; mối quan hệ hợp tác hữu nghị giữa Sơn La với 9 tỉnh nước CHDCND Lào được củng cố, tăng cường; đã giúp bạn Lào xây dựng 51 trụ sở làm việc của Công an các bản 2 tỉnh Hủa Phăn và Luông Pha Băng; đã tổ chức Hội đàm và ký Biên bản thỏa thuận hợp tác giai đoạn 2022-2024 với 09 tỉnh nước Cộng hoà dân chủ nhân dân Lào; làm việc, ký kết Biên bản ghi nhớ hợp tác toàn diện giữa tỉnh Sơn La với tỉnh Hưng Yên và Thành phố Hải Phòng giai đoạn 2022 - 2025.

Công tác xây dựng đảng, củng cố hệ thống chính trị được tăng cường. Đảng bộ tỉnh đã tập trung chỉ đạo quán triệt, triển khai thực hiện hiệu quả các nghị quyết của Đảng; tập trung thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 02-NQ/TU về nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng ở đảng bộ xã, phường, thị trấn gắn với củng cố hệ thống chính trị cơ sở. Chú trọng giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên gắn với học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Ban hành và triển khai thực hiện về trách nhiệm, xem xét trách nhiệm đối với người đứng đầu, cấp phó của người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, tổ chức, đơn vị trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao. Nâng cao tinh thần trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức. Đẩy mạnh xây dựng chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị, kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Thực hiện kiểm điểm, tự phê bình và phê bình theo quy định với phương châm tự soi, tự sửa. Ban hành quy định về chỉ đạo định hướng cung cấp thông tin tuyên truyền phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; xây dựng quy chế ứng xử của cán bộ, đảng viên khi tham gia mạng xã hội. Tiếp tục đổi mới nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên internet và mạng xã hội. Lãnh đạo thực hiện tốt công tác tổ chức cán bộ, kiện toàn, sắp xếp tổ chức bộ máy các cơ quan, đơn vị; sáp nhập bản, thôn xóm, tiểu khu, tổ dân phố (đã thực hiện sáp nhập và đặt tên 392 bản thành 186 bản, thuộc 83 xã, phường; sau sáp nhập trên địa bàn tỉnh còn 2.303 bản, giảm 206 bản...). Rà soát ban hành quy định tiêu chuẩn chức danh cán bộ diện Tỉnh ủy quản lý; quy chế đào tạo, bồi dưỡng; quy định về luân chuyển cán bộ; quy định về quy hoạch cán bộ; phân cấp quản lý cán bộ; rà soát bổ sung quy hoạch cán bộ nhiệm kỳ 2020-2025 và 2021-2026; xây dựng quy hoạch cán bộ nhiệm kỳ 2025-2030 và 2026-2031. Lãnh đạo, chỉ đạo hoàn thành đại hội chi bộ trực thuộc đảng bộ cơ sở, đảng bộ bộ phận nhiệm kỳ 2023-2025; thực hiện chủ trương bố trí bí thư chi bộ đồng thời là trưởng bản, tiểu khu, tổ dân phố. Tăng cường xây dựng tổ chức cơ sở Đảng và nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên gắn với củng cố hệ thống chính trị. Lãnh đạo thực hiện tốt công tác dân vận; nội chính phòng chống tham nhũng, tiêu cực và cải cách tư pháp; chương trình kiểm tra giám sát. Lãnh đạo chính quyền các cấp thực hiện tốt chức năng quản lý nhà nước; cải cách hành chính.

Năm 2023, với nhiều thời cơ, thuận lợi và thách thức đan xen, các cấp, các ngành, huyện, thành phố, tập trung thực hiện tốt các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm như sau:

Một là, tăng cường xây dựng Đảng và củng cố hệ thống chính trị; duy trì và thực hiện hiệu quả phòng chống dịch Covid-19; các chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững; xây dựng nông thôn mới; phát triển KT-XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Tập trung nâng cao hiệu lực, hiệu quả chỉ đạo, điều hành và thực thi pháp luật; đẩy mạnh phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, tăng trưởng xanh, chuyển đổi số.

Hai là, tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện Nghị quyết số 11-NQ/TW của Bộ Chính trị về phương hướng phát triển KT-XH, bảo đảm QPAN vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Kết luận của Thủ tướng Chính phủ tại cuộc làm việc với lãnh đạo tỉnh Sơn La. Tập trung hoàn thành Quy hoạch tỉnh Sơn La thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Ba là, tập trung đầu tư các công trình, dự án hạ tầng trọng điểm, kết nối trong vùng, giữa các địa phương, với trung tâm kinh tế của các tỉnh và cả nước góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Đẩy nhanh tiến độ triển khai các chương trình, dự án, nhất là dự án đường cao tốc Hoà Bình - Mộc Châu (đoạn thuộc địa phận tỉnh Sơn La); Cảng hàng không Nà Sản; Đầu tư hoàn thiện hệ thống hạ tầng Khu công nghiệp Mai Sơn; hình thành Khu công nghiệp Vân Hồ và các cụm công nghiệp; đầu tư hạ tầng đô thị phát triển thành phố Sơn La theo định hướng đô thị loại I; xây dựng huyện Mộc Châu trở thành thị xã; huyện Quỳnh Nhai đạt chuẩn nông thôn mới vào năm 2025. Phối hợp với các bộ, ngành Trung ương và các địa phương xây dựng Đề án hình thành, phát triển hành lang kinh tế Hà Nội - Hòa Bình - Sơn La - Điện Biên góp phần đưa Sơn La trở thành một cực tăng trưởng, trung tâm kinh tế của tiểu vùng Tây Bắc và trở thành Trung tâm chế biến sản phẩm nông nghiệp vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ theo Nghị quyết số 11-NQ/TW của Bộ Chính trị. Tập trung phát triển kinh tế nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản tập trung, bền vững; nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ; phát triển công nghiệp chế biến nông sản. Hoàn thiện, triển khai thực hiện Đề án thí điểm kinh doanh tín chỉ các-bon rừng.

Bốn là, tiếp tục hoàn thiện các đề án phát triển khu du lịch quốc gia Mộc Châu đủ điều kiện được công nhận vào năm 2025, đề án định hướng phát triển vùng lòng hồ thủy điện Sơn La trở thành Khu du lịch quốc gia, giai đoạn 2022 - 2030. Chú trọng phát triển văn hóa, xã hội, giáo dục y tế, bảo đảm an sinh xã hội. Đẩy mạnh công tác tiêm chủng vắc xin phòng Covid-19 theo đúng kế hoạch, đúng đối tượng an toàn, khoa học, hiệu quả. Quan tâm phát triển nguồn nhân lực tỉnh Sơn La giai đoạn 2021 - 2025. Chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân. Tiếp tục thực hiện Đề án hỗ trợ hộ nghèo khó khăn về nhà ở giai đoạn 2021-2025; hoàn thành xoá nhà tạm tại huyện Thuận Châu và Mai Sơn.

Năm là, đẩy mạnh thực hiện chuyển đổi số theo Nghị quyết số 17-NQ/TU ngày 31/8/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy; tập trung thực hiện chuyển đổi số từ cơ sở, các cơ quan, đơn vị, các địa phương.

Sáu là, tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo bảo đảm quốc phòng, an ninh, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới và phòng chống ma túy. Duy trì, củng cố mối quan hệ đối ngoại và hợp tác quốc tế, đặc biệt với 9 tỉnh nước CHDCND Lào; đẩy nhanh tiến độ thực hiện các nội dung bảo đảm điều kiện khai trương cặp cửa khẩu quốc tế Lóng Sập - Pa Háng. Tập trung triển khai thực hiện các nội dung biên bản hội đàm giữa tỉnh Sơn La với 09 tỉnh nước CHDCND Lào; các biên bản ghi nhớ hợp tác toàn diện giữa tỉnh Sơn La với tỉnh Lào Cai, Hưng Yên, thành phố Hải Phòng, Đà Nẵng giai đoạn 2021-2025.

Bảy là, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các nghị quyết, đề án, kết luận của Trung ương, của BCH Đảng bộ tỉnh, Ban Thường vụ Tỉnh ủy. Tổ chức kiểm điểm thực hiện chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng; Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XV; lấy phiếu tín nhiệm đối với các chức danh lãnh đạo, quản lý của các cơ quan, đơn vị, tổ chức trong hệ thống chính trị theo quy định. Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng đạo đức phong cách Hồ Chí Minh nhân rộng các mô hình hay, cách làm hiệu quả. Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái thù địch. Chăm lo xây dựng chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị, kiên quyết ngăn chặn đẩy lùi xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Thực hiện tốt công tác tổ chức cán bộ; đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực hiệu quả; nâng cao chất lượng hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập. Tăng cường củng cố xây dựng tổ chức cơ sở Đảng và nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên. Đẩy mạnh thực hiện cải cách hành chính trong Đảng; MTTQ và các tổ chức đoàn thể chính trị, xã hội cấp tỉnh, huyện. Lãnh đạo chỉ đạo thực hiện tốt công tác dân vận, nắm tình hình nhân dân; tình hình dân tộc, tôn giáo; công tác nội chính, cải cách tư pháp và phòng chống tham nhũng, tiêu cực lãng phí. Thực hiện tốt công tác tiếp công dân, giải quyết đơn thư, đôn đốc giải quyết vụ việc, vụ án tồn đọng phức tạp, dư luận xã hội quan tâm. Tập trung thực hiện chương trình kiểm tra, giám sát năm 2023, kịp thời chấn chỉnh khắc phục những hạn chế yếu kém có các giải pháp phòng ngừa sai phạm. Lãnh đạo chính quyền các cấp thực hiện tốt chức năng quản lý nhà nước trên tất cả các lĩnh vực.

Trước thềm Xuân Quý Mão, dưới sự lãnh đạo của Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc Sơn La tiếp tục phát huy truyền thống yêu nước, đoàn kết, năng động sáng tạo, khai thác tiềm năng, thế mạnh, huy động các nguồn lực đầu tư, chung sức, đồng lòng phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, phấn đấu trở thành trung tâm chế biến nông sản hiện đại và sản xuất nông, lâm nghiệp, thủy sản theo hướng nông nghiệp hữu cơ, ứng dụng khoa học công nghệ hiện đại có năng suất, chất lượng cao kết hợp với du lịch và là trung tâm chế biến sản phẩm nông sản của vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ; phấn đấu đến năm 2030 đưa tỉnh Sơn La trở thành trung tâm của tiểu vùng Tây Bắc; trở thành cực tăng trưởng, hạt nhân quan trọng của vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.