Ứng dụng khoa học kỹ thuật rải vụ để tránh áp lực trong tiêu thụ, nâng cao giá trị cây trồng trên một đơn vị canh tác, tạo việc làm, tăng thu nhập cho người trồng nhãn, Câu chuyện ghép cành sang giống nhãn chín muộn ở Lóng Phiêng (Yên Châu) đã mang lại hiệu quả. Hiện nay, tại xã Lóng Phiêng còn trên 1.300 tấn nhãn chín muộn đang được người dân thu hoạch, giá cao hơn nhãn chính vụ và thu hoạch đến đâu được tiêu thụ hết đến đó.

Người dân xã Lóng Phiêng thu hoạch nhãn chín muộn.

Chúng tôi đến HTX Tiến Đạt, bản Yên Thi, HTX có 8 thành viên, trồng 24 ha nhãn chín muộn, sản lượng đạt 250 tấn/năm. Do khí hậu nơi đây mát hơn những nơi khác và các thành viên HTX đã ứng dụng kỹ thuật ghép cành sang giống nhãn chín muộn, bắt đầu cho thu hoạch từ giữa tháng 9. Anh Trần Văn Hồng, Giám đốc HTX, cho biết: 5 năm trở lại đây, các thành viên HTX đã lựa chọn và thống nhất thâm canh mô hình nhãn chín muộn, vừa đem lại hiệu quả kinh tế cao, lại không bị tư thương ép giá. Nhãn ở đây chín muộn hơn nhãn chính vụ khoảng 1 tháng. Hiện, giá nhãn ổn định từ 15.000-16.000 đồng/kg, cao hơn 5.000 đồng/kg so với nhãn chính vụ.

Thời điểm này, tại gia đình chị Nguyễn Thị Nguyệt, thành viên HTX Tiến Đạt, mỗi ngày có đến chục xe máy, ô tô ra vào thu mua nhãn, nên cả gia đình phải tập trung thu hoạch, đóng thùng theo đặt hàng. Chị Nguyệt chia sẻ: 7 ha nhãn của gia đình đều được trồng theo hàng lối, đúng khoảng cách để thuận lợi cho việc chăm sóc và thu hoạch. Vụ nhãn muộn năm nay sản lượng khoảng 60 tấn, mỗi ngày gia đình thu hoạch 3 tấn, thương lái vào tận vườn mua với giá 14-15.000 đồng/kg; dù ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, nhưng dự tính sẽ thu trên 500 triệu đồng từ bán nhãn.

Còn tại HTX Phương Nam, bản Pha Cúng, có 100 ha nhãn; trong đó, hơn 80 ha nhãn được cấp Giấy chứng nhận VietGAP. Nhận định trước những khó khăn do dịch bệnh, ngay từ đầu vụ, HTX đã liên kết tìm thương lái ở các chợ đầu mối trong nước để tiêu thụ sản phẩm. Ông Trần Như Kiên, Giám đốc HTX, thông tin: Ngay sau khi thu hoạch và tiêu thụ hơn 1.000 tấn nhãn chính vụ, HTX tiếp tục thu hoạch nhãn chín muộn, năm nay sản lượng khoảng 50 tấn. Bên cạnh đó, mỗi ngày, HTX còn thu mua từ 30-35 tấn nhãn chín muộn của các hộ dân để cung cấp cho các chợ đầu mối của tỉnh Nghệ An.

Lóng Phiêng hiện có hơn 700 ha nhãn, trong đó gần 200 ha nhãn chín muộn, sản lượng 4.100 tấn/năm. Xã khuyến khích bà con phát triển sản xuất theo đúng quy hoạch, xây dựng vùng sản xuất nhãn tập trung theo tiêu chuẩn VietGAP. Đồng thời, khuyến khích người dân thành lập các tổ hợp tác, HTX để liên kết với các doanh nghiệp trong sản xuất và bao tiêu sản phẩm. Vụ nhãn năm nay, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, xã đã triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ người dân tiêu thụ nông sản, như: Hoàn thiện các thủ tục và tạo điều kiện cho các lái xe bốc hàng tại các điểm tập kết; huy động các HTX tìm mối bao tiêu sản phẩm cho bà con; phối hợp với cơ quan chức năng của huyện mời gọi các công ty, doanh nghiệp tiếp tục thu mua và vận chuyển, tiêu thụ; hỗ trợ chế biến, bảo quản sản phẩm; thành lập tổ tuần lưu hướng dẫn, kiểm tra, giám sát lái xe, phụ xe chấp hành việc tập kết, trung chuyển, giao nhận hàng hóa đúng nơi quy định đảm bảo phòng, chống dịch Covid-19 theo đúng quy định.

Ông Trần Thế Quang, Chủ tịch UBND xã Lóng Phiêng, cho biết: Từ đầu vụ đến nay, toàn xã đã tiêu thụ trên 2.800 tấn nhãn; trong đó, 3 HTX trong xã đứng ra thu mua nhãn bán tại hệ thống siêu thị, các chợ đầu mối tại các tỉnh, thành phố; một số doanh nghiệp, HTX trên địa bàn đã xây dựng 14 lò sấy long nhãn, góp phần giảm áp lực tiêu thụ quả tươi, tạo việc làm và thu nhập tại chỗ cho người dân địa phương. Hiện nay, còn hơn 1.300 tấn nhãn chín muộn đang vào vụ thu hoạch, tập trung tại bản Yên Thi, Pha Cúng, Mỏ Than. Thời điểm này nhãn quả tươi được giá, việc tiêu thụ ra các tỉnh Ninh Bình, Nghệ An, Thanh Hóa cũng bắt đầu thuận lợi, dự kiến đến 5/10, sẽ tiêu thu hoạch và tiêu thụ hết sản lượng nhãn chín muộn.

Với sự quan tâm, chủ động vào cuộc kịp thời của chính quyền địa phương thông qua những giải pháp cụ thể, thiết thực đã giúp các HTX, người dân vượt qua những khó khăn của dịch bệnh Covid-19, duy trì sản xuất, ổn định việc làm và bảo đảm thu nhập.