Với điều kiện tự nhiên, khí hậu, thổ nhưỡng phù hợp để phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng đa dạng hóa cây trồng; có hệ thống đường giao thông tương đối thuận lợi để giao lưu phát triển kinh tế với các địa phương trong và ngoài tỉnh; nguồn lao động dồi dào... xã Nà Ớt, huyện Mai Sơn đang từng bước cơ cấu lĩnh vực trồng trọt theo hướng nâng cao chất lượng và hiệu quả.

Mô hình trồng quýt của một hộ dân bản Nà Hạ.

Toàn xã có tổng diện tích tự nhiên hơn 9.780 ha, trong đó diện tích đất nông nghiệp 1.581 ha; 714 ha cây cà phê; 508 ha cây ăn quả và cây sơn tra. Năm 2021, diện tích cây ăn quả đã cho sản phẩm là 126 ha, sản lượng khoảng 242 tấn, gồm: Mận, xoài, nhãn, cam, bưởi, sơn tra. Theo đánh giá của UBND xã, diện tích cây ăn quả, cây công nghiệp trên địa bàn phát triển chưa bền vững, phụ thuộc nhiều thời tiết; vẫn còn hiện tượng người dân sản xuất theo hướng tự phát không theo quy hoạch; trong quá trình sản xuất còn lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật, thuốc diệt cỏ... gây ảnh hưởng xấu đến môi trường sinh thái.

Ông Lò Thanh Hải, Chủ tịch UBND xã Nà Ớt, cho biết: Trong nhiệm kỳ 2020-2025, mục tiêu của xã là phát triển cây ăn quả theo hướng chuyên canh, gắn kết chặt chẽ sản xuất với công nghiệp bảo quản, chế biến và thị trường tiêu thụ, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, tạo việc làm và tăng thu nhập cho các hộ sản xuất, thúc đẩy cơ cấu lại ngành nông nghiệp. Theo đó, xã tiếp tục rà soát tình hình sản xuất các cây công nghiệp, cây ăn quả trên địa bàn. Đồng thời, xác định cây ăn quả chủ lực, có lợi thế phát triển phù hợp với đất đai, điều kiện sinh thái.

Nhờ được hướng dẫn, nhiều hộ gia đình ở xã Nà Ớt đã chú trọng ứng dụng tiến bộ kỹ thuật chuyển đổi diện tích đất dốc hiện đang canh tác cây lương thực, các loại cây công nghiệp hiệu quả thấp để trồng các loại cây ăn quả có giá trị kinh tế, góp phần từng bước khai thác hiệu quả tiềm năng, lợi thế về nông, lâm nghiệp trên địa bàn, nâng cao chất lượng sản phẩm, tăng giá trị hàng hóa.

Ông Hà Văn An, Bí thư chi bộ bản Xà Kìa, cho biết: Cả bản đang có 71 ha cà phê, trong đó có 69 ha đang cho thu hoạch. Những diện tích liền vùng, liền khoảnh được bà con trồng bổ sung hơn 2 ha. Toàn bộ diện tích cà phê đều được thâm canh phát triển tốt, năng suất tăng từ 1-1,5 tấn/ha so với trước. Từ đầu năm 2020, chúng tôi rà soát, chuyển những diện tích cà phê kém hiệu quả, năng suất thấp thay thế bằng các cây ăn quả.

Hiện, xã Nà Ớt đã xác định được 7 vùng trồng cà phê trên địa bàn đạt từ 10 ha trở lên, đảm bảo liền khoảnh, chung khu vực, chung đường vào để thuận lợi sản xuất và thu hoạch, gồm các bản: Trạm Hin 1 vùng, Nà Hạ 3 vùng, Xà Vịt 2 vùng, Lụng Cuông 1 vùng, Ớt Chả 1 vùng. Xác định 1 vùng chuyên canh xoài đạt từ 10 ha trở lên tại bản Nà Hạ... Xã đang quan tâm giải quyết hỗ trợ vấn đề đất ở, đất sản xuất, điện, nước sinh hoạt cho nhân dân, hỗ trợ vay vốn tín dụng ưu đãi cho các hộ có nhu cầu. Đồng thời, thực hiện việc đào tạo nghề, tăng cường chuyển giao, hướng dẫn, hỗ trợ người dân áp dụng khoa học - công nghệ vào sản xuất để tăng năng suất, chất lượng cây trồng, vật nuôi, tạo chuyển biến căn bản về kinh tế cho xã nhà.

Với mục tiêu chuyển dịch cơ cấu cây trồng theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả, Đảng bộ, chính quyền xã Nà Ớt đang rà soát lại quỹ đất, quy hoạch vùng sản xuất, khai thác tiềm năng, lợi thế nhân rộng các mô hình kinh tế gắn với thị trường, giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho nông dân và thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới ở địa phương.