Những ngày giữa tháng 3, chúng tôi đến xã Phiêng Khoài, huyện Yên Châu, đúng thời điểm người dân đang thu hoạch mận hậu trái vụ. Năm nay thời tiết thuận lợi, mận trái vụ được mùa, được giá, nhà nhà phấn khởi.

Phiêng Khoài có diện tích cây mận hậu lớn nhất huyện Yên Châu. Từ năm 1990, cây mận hậu đã bén rễ tại vùng đất biên giới này. Do phù hợp với thổ nhưỡng, khí hậu, cây mận cho quả chất lượng tốt, mẫu mã đẹp, vị ngọt đậm, được người tiêu dùng ưa thích. Hiện, xã có 1.325 ha mận, trong đó hơn 1.200 ha cho thu hoạch, tập trung nhiều ở các bản: Hang Mon 1, 2, Kim Chung 1, 2, 3 và Cồn Huốt 1, 2; sản lượng hằng năm đạt trên 13.000 tấn quả. Đặc biệt, để cây mận cho năng suất, chất lượng quả ngon, người dân ở đây đã áp dụng kỹ thuật trong chiết, ghép, sử dụng quy trình chăm sóc mận theo tiêu chuẩn VietGAP; nhiều hộ còn đầu tư hệ thống phun tưới ẩm, cung cấp đủ nước cho cây mận trong quá trình ra hoa, đậu và nuôi dưỡng quả, tạo ra quả mận trái vụ, cho thu nhập cao hơn so với quả mận chính vụ.

Cán bộ Hội Nông dân xã Phiêng Khoài trao đổi kỹ thuật trồng mận trái vụ.

Mận trái mùa ở Phiêng Khoài thường có lác đác từ sau dịp Tết Nguyên đán hằng năm và bắt đầu cho thu quả nhiều từ giữa tháng 3 cho đến hết tháng 4. Tuy trái vụ, nhưng mận năm nay, thời tiết thuận lợi, lại được chăm sóc tốt, nên quả mận to, mẫu mã đẹp. Theo những hộ dân trồng mận lâu năm ở đây, để có quả mận chín sớm, ngoài các yếu tố về khí hậu, đất đai, thì khâu chăm sóc, như: Dọn cỏ, bón phân và phun thuốc bảo vệ thực vật cho cây phải đúng các thời điểm mới đảm bảo năng suất và chất lượng quả. So với mận chính vụ, mận trái vụ dễ bán hơn và giá cao hơn. Vì vậy, gia đình nào có nhiều mận trái vụ năm nay đều phấn khởi vì được giá. Hiện, giá bán quả mận trái vụ bình quân từ 100-120 nghìn đồng/kg, cao gần gấp đôi so với quả mận trái vụ năm trước.

Người dân bản Kim Chung 1 đầu tư hệ thống tưới ẩm vườn mận.       

Chúng tôi đến bản Kim Chung 1, nơi trồng nhiều mận hậu ở xã với hơn 150 ha, bạt ngàn, xanh mướt khắp các triền đồi. Anh Bùi Văn Hiếu phấn khởi khoe: Gia đình tôi hiện có 2 ha cây mận hậu. Nhận thấy nhu cầu người tiêu dùng rất ưa thích quả mận trái vụ, giá bán lại cao nên gia đình đã cho mận ra quả trái vụ được 4 năm nay. Cứ cách 7 ngày, gia đình đi hái 1 lượt, mỗi lần từ 50 kg trở lên, bán giá trung bình khoảng 100.000 đồng/kg, cao hơn 10 lần so với quả mận chính vụ; dự kiến vụ mận trái vụ năm nay gia đình thu được khoảng 5 tấn quả, nếu giá như hiện tại thu được khoảng 500 triệu đồng.    

Cách vườn mận của gia đình anh Hiếu không xa là vườn mận của gia đình ông Trần Quốc Huy đã trồng hơn 20 năm xanh tốt, được chăm sóc cẩn thận, cùng hệ thống tưới nhỏ giọt được đầu tư khá bài bản. Ông Huy nói: Gia đình đã biết cách làm mận ra trái vụ được 5 năm nay, muốn mận trái vụ cho nhiều quả, ngay sau khi thu hoạch quả mận chính vụ vào tháng 7, phải cắt tỉa, bón phân và quan trọng nhất là phải đảm bảo nước tưới cho cây. Gia đình đã đầu tư hơn 200 triệu đồng để khoan giếng, mua hệ thống ống nước để tưới vườn mận, nhờ đó sản lượng mận trái vụ từ 2 ha của gia đình bình quân đạt 7 tấn/vụ.

Nông dân xã Phiêng Khoài thu hoạch mận trái vụ.

Ông Bùi Văn Quân, Phó Chủ tịch UBND xã Phiêng Khoài, cho biết: Toàn xã có hơn 400 hộ trồng mận và chăm sóc gần 200 ha cho quả trái vụ. Để hỗ trợ người dân, chúng tôi phối hợp với cơ quan, đơn vị liên quan tập huấn cho người dân kỹ thuật trồng chăm sóc cây mận hậu, cách thức để mận trái vụ cho năng suất, chất lượng cao… Mừng nhất là sau hơn 5 năm, quả mận trái vụ không phải lo lắng nhiều về vấn đề tiêu thụ. Mận thu hoạch đến đâu, thương lái đến mua đến đó. Năm nay, quả mận đẹp nên giá bán cao, không đủ bán.

Mận trái vụ Phiêng Khoài có mẫu mã đẹp.

Cùng nguồn thu từ mận hậu chính vụ, mận trái vụ đã và đang phát huy hiệu quả tích cực mang lại nguồn thu nhập đáng kể cho nông dân xã biên giới Phiêng Khoài, giúp những người trồng mận cải thiện cuộc sống, làm giàu trên chính quê hương của mình, góp phần xây dựng thương hiệu mận hậu Phiêng Khoài ngày càng phát triển bền vững.