Trên địa bàn tỉnh Sơn La, thời gian qua, toàn bộ chất thải y tế phát sinh do dịch bệnh Covid-19 từ các cơ sở y tế, các khu cách ly tập trung được thu gom, vận chuyển và xử lý tại 13 bệnh viện. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, còn gặp khó khăn, cần được quan tâm, tháo gỡ, tránh lây nhiễm, đảm bảo môi trường.

Thu gom, xử lý chất thải nguy cơ cao chứa Covid-19 tại Bệnh viện Đa khoa huyện Phù Yên.

Theo đánh giá của các bệnh viện, lượng chất thải rắn, phát sinh tại các khu cách ly, khám, theo dõi, khu điều trị người mắc hoặc nghi ngờ mắc Covid-19 khá lớn, trong khi các lò đốt tại các bệnh viện trên địa bàn tỉnh là lò chuyên dụng để xử lý chất thải y tế, do vậy khó xử lý các loại chất thải sinh hoạt phát sinh do dịch bệnh Covid-19, như: Đồ ăn thức uống thừa, hộp cơm... Nếu xử lý các loại chất thải này trong thời gian dài sẽ làm hỏng hệ thống lò đốt... Ngoài ra, việc thu gom, phân loại, xử lý chất thải phát sinh do dịch bệnh Covid-19 đang gặp khó khăn ở khâu tổ chức thực hiện, như: Chất thải y tế có nguy cơ lây nhiễm cao (khẩu trang, đồ bảo hộ, khăn lau, vỏ thuốc, bông băng…) với các loại chất thải khác (đồ ăn, thức uống thừa và các loại chất thải sinh hoạt) chưa được phân loại triệt để. 

Theo Quyết định số 3455 ngày 5/8/2020 của Ban Chỉ đạo Quốc gia về việc ban hành “Hướng dẫn quản lý chất thải và vệ sinh trong phòng, chống dịch bệnh Covid-19”, thì toàn bộ chất thải rắn phát sinh tại các khu cách ly, khám, theo dõi, khu điều trị người mắc hoặc nghi ngờ mắc Covid-19 đều được coi là chất thải lây nhiễm có nguy cơ chứa SARS-CoV-2. 

Bám sát định hướng, Sở Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 147 ngày 15/6/2021 về thu gom, vận chuyển, lưu giữ và xử lý chất thải y tế phát sinh do dịch bệnh Covid-19 trên địa bàn tỉnh. Theo đó, UBND các huyện, thành phố đã xây dựng kế hoạch thực hiện và hỗ trợ phương tiện, bố trí nhân lực trong công tác thu gom, vận chuyển.

Tại huyện Phù Yên, nơi có nhiều ca mắc Covid-19, để đảm bảo việc thu gom, xử lý rác thải phát sinh do dịch bệnh Covid-19, UBND huyện đã phối hợp Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Xây dựng, Trung tâm Y tế huyện, Bệnh viện Đa khoa huyện xây dựng, đưa ra các phương án thu gom, xử lý rác thải để có cơ sở so sánh, đánh giá. UBND huyện Phù Yên đã thống nhất lựa chọn phương án "4 tại chỗ". Thành lập tổ công tác và trưng tập phương tiện thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải y tế do dịch bệnh Covid-19. Đồng thời, tăng cường thùng rác, chế phẩm phun khử khuẩn, hướng dẫn phân loại rác thải trong các khu cách ly, khu điều trị; phân định rõ trách nhiệm cán bộ giám sát việc phân loại, thu gom, vận chuyển xử lý rác thải... Hiện, toàn bộ chất thải phát sinh do dịch bệnh Covid-19 trên địa bàn huyện Phù Yên được xử lý bằng lò đốt PIROTECM25 tại Bệnh viện Đa khoa huyện, với công suất thiết kế 200-350 kg/ngày (có thể đốt liên tục 8 giờ/ngày). Thời điểm này, trung bình mỗi ngày, Bệnh viện tiếp nhận xử lý 85 kg rác thải có nguy cơ chứa Covid-19.

Còn tại huyện Quỳnh Nhai, việc xử lý rác thải y tế được UBND huyện giao cho Trung tâm Y tế phối hợp với Bệnh viện Đa khoa huyện. Toàn bộ rác thải y tế tại các cơ sở y tế và khu cách ly tập trung được phân loại, thu gom, vận chuyển và xử lý tại lò đốt của Bệnh viện, công suất 15kg/giờ. Quá trình xử lý chất thải y tế phát sinh được ghi rõ ràng vào sổ theo dõi; nhân viên vận chuyển lò đốt được tập huấn kỹ thuật và mặc bảo hộ theo quy định. 

Hiện nay, các khu cách ly tập trung của các xã, huyện, thành phố đang đón lượng lớn công dân trở về địa phương. Để xử lý rác thải nguy hại tạm thời, ngành chức năng trên địa bàn tỉnh đã hướng dẫn cơ sở phân loại, phun khử khuẩn trong quá trình thu gom, vận chuyển và xử lý đốt tại các bể xây hoặc các thùng kim loại. Đối với chất thải rắn hữu cơ là thức ăn thừa thì đào hố, rắc vôi bột, Cloramin B và lấp đất để xử lý, tránh nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh từ rác thải trong các khu cách ly tập trung. Song để thu gom, phân loại, xử lý chất thải phát sinh do dịch bệnh Covid-19 triệt để, rất cần các cấp, các ngành đầu tư trang thiết bị; người dân nâng cao nhận thức trong việc phân loại rác thải y tế và rác thải sinh hoạt. Thực hiện tốt việc phân loại, thu gom và xử lý chất thải phát sinh do dịch Covid-19, góp phần khống chế, không để dịch Covid-19 lây lan ra cộng đồng.

Hiền Hiếu