Những năm qua, các chương trình, dự án viện trợ của các tổ chức, cá nhân nước ngoài cho lĩnh vực nông nghiệp nông thôn trên địa bàn tỉnh được triển khai thực hiện hiệu quả, góp phần bảo vệ môi trường, động vật hoang dã, chống biến đổi khí hậu, tạo sinh kế, nâng quyền bình đẳng cho người dân, nhất là phụ nữ đồng bào dân tộc thiểu số vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn.

Mô hình nhà màng trồng rau chất lượng cao của phụ nữ bản Hang Trùng I, xã Vân Hồ (Vân Hồ) được Chính phủ Úc tài trợ.

Nhìn lại 6 tháng qua, trên địa bàn tỉnh có 7 dự án, chương trình viện trợ đến từ các tổ chức phi chính phủ nước ngoài, do các đơn vị trực thuộc Sở Nông nghiệp và PTNT triển khai thực hiện, chủ yếu tập trung ở các nội dung: Hỗ trợ hoạt động thử nghiệm mô hình và khuyến nông; nâng quyền kinh tế cho phụ nữ thông qua các hoạt động hỗ trợ sản xuất; hỗ trợ sản xuất can thiệp vào chăn nuôi; thích ứng với biến đổi khí hậu và bảo vệ động vật hoang dã...

Là một trong những dự án hỗ trợ phụ nữ tiêu biểu, Dự án “Ươm mầm tương lai tươi sáng cho phát triển kinh tế và trao quyền cho phụ nữ ở Sơn La thông qua cây giống và rau nhà màng chất lượng cao” thuộc Chương trình Great của Chính phủ Úc tài trợ, triển khai thực hiện trên địa bàn huyện Mộc Châu, Vân Hồ từ tháng 8/2018. Đến nay, Dự án đã thiết lập được 8 mô hình nhà ươm cây giống và 5 mô hình nhà màng trồng rau chất lượng cao tại các huyện Vân Hồ, Mộc Châu và Mai Sơn với tổng mức đầu tư khoảng 3,5 tỷ đồng. Ngoài tổ chức các buổi hội thảo đầu bờ, hoạt động tập huấn và dịch vụ khuyến nông, Dự án cử cán bộ kỹ thuật hướng dẫn, chuyển giao công nghệ và theo dõi sản xuất. Dự án không hỗ trợ hoàn toàn mà yêu cầu đối ứng 50% kinh phí và thực hiện trả dần trong vòng 2 năm.

Chị Bàn Thị Cúc, dân tộc Dao, bản Suối Lìn, xã Vân Hồ (Vân Hồ), chia sẻ: Gia đình tôi được Dự án “Ươm mầm tương lai tươi sáng cho phát triển kinh tế và trao quyền cho phụ nữ ở Sơn La thông qua cây giống và rau nhà màng chất lượng cao” hỗ trợ nhà ươm 300 m², được tư vấn kỹ thuật ươm rau giống chất lượng cao và tư vấn sản xuất, gia đình tập trung phát triển chuyên ươm rau giống, vừa tự sản xuất, vừa cung cấp cho các hộ trồng rau nhà màng của Dự án và các hộ sản xuất khác trên địa bàn.

Các dự án bảo vệ môi trường, thích ứng biến đổi khí hậu cũng là một trong những điểm sáng được các tổ chức phi chính phủ nước ngoài quan tâm, triển khai hiệu quả, như: Dự án “Giảm nhẹ và thích ứng với biến đổi khí hậu trong lĩnh vực nông - lâm nghiệp tại vùng núi Tây Bắc” do Tổ chức Bánh mỳ cho thế giới (BftW - Tổ chức phi Chính phủ Đức) tài trợ tại các xã: Muổi Nọi, Bon Phặng, Nậm Lầu và Chiềng Pha (Thuận Châu), giai đoạn 2021-2023, Trung tâm Phát triển nông thôn bền vững (SRD).

Ông Nguyễn Phú Hùng, Phó Giám đốc SRD, khẳng định: Dự án được thực hiện từ đầu năm, triển khai đánh giá kết quả biến đổi khí hậu tại 4 xã của huyện Thuận Châu; tổ chức các diễn đàn về vai trò rừng, dịch vụ môi trường rừng; mở các lớp tập huấn và xây dựng các mô hình trình diễn canh tác khoai sọ, cà phê bền vững; trồng cây lâm nghiệp phân tán trên nương; đánh giá cung cầu nước tại 16 bản dự án; thành lập 6 hội người sử dụng nước tại các bản dự án; thành lập 16 nhóm nông dân cùng sở thích và quỹ tiết kiệm thôn, bản. Qua đó, định hướng sản xuất, giúp các hộ nông dân chuyển đổi sản xuất nông nghiệp phù hợp, hạn chế thiệt hại do thời tiết.

Các khoản viện trợ theo chương trình, dự án nước ngoài được triển khai xuất phát từ nhu cầu thực tế của địa phương, hướng đến đến người dân. Bằng hình thức viện trợ đa dạng, các chương trình, dự án hỗ trợ phát triển sản xuất đã trao “cần câu” thay vì “con cá” để người dân phát huy khả năng sản xuất, kinh doanh, chú trọng liên kết tiêu thụ sản phẩm bền vững. Qua đó, nâng cao năng lực cộng đồng, nhận thức, kỹ năng cho đối tượng hưởng lợi, tạo sinh kế bền vững cho đối tượng yếu thế, nhất là phụ nữ đồng bào dân tộc thiểu số. Một số mô hình của các chương trình, dự án viện trợ phi chính phủ nước ngoài trở thành điểm tham quan học tập của các nông hộ, góp phần nhân rộng mô hình sản xuất nông nghiệp công nghệ cao trên địa bàn.

Để thu hút và sử dụng hiệu quả các nguồn vốn viện trợ nước ngoài, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn rà soát, bổ sung danh mục dự án; phối hợp với các viện thuộc ngành nông nghiệp thu hút các dự án nước ngoài phù hợp với định hướng phát triển nông nghiệp nông thôn và các quy định hiện hành của pháp luật. Tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức cho bà con nông dân trong việc ứng dụng khoa học, kỹ thuật vào sản xuất, sử dụng hiệu quả nguồn vốn viện trợ, đảm bảo đúng quy định, đúng cam kết với nhà tài trợ, không xảy ra thất thoát, lãng phí, phát huy được hiệu quả của dự án, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.