Khí hậu mát mẻ, nguồn thực vật rừng đa dạng, diện tích cây ăn quả rộng lớn, là điều kiện thuận lợi để phát triển nghề nuôi ong. Từ lợi thế này, nhiều nông dân trong tỉnh đã mạnh dạn đầu tư nuôi ong khai thác mật, phát triển kinh tế gia đình, xóa đói, giảm nghèo, vươn lên làm giàu.

Mô hình nuôi ong ngoại khai thác mật trên thùng kế của cơ sở Đoàn Đính Khính (Vân Hồ)

Hiện nay, toàn tỉnh có 3 doanh nghiệp, 5 HTX, trên 1.000 hộ nuôi ong, với hơn 65.000 đàn ong mật, chủ yếu là giống ong ngoại gốc Ý, hằng năm, sản lượng mật đạt 2.500 tấn, 700 tấn phấn hoa, 40 tấn sáp ong. Nghề nuôi ong đang từng bước chuyển từ hình thức nuôi tự phát, nhỏ lẻ sang nuôi tập trung, với số lượng lớn, bình quân từ 50 - 100 đàn/hộ, đặc biệt có hộ nuôi 500 - 600 đàn.

Thời gian qua, người nuôi ong đã và đang tích cực áp dụng các biện pháp kỹ thuật mới theo hướng VietGAHP; phối hợp với đơn vị chức năng tư vấn, đăng ký tem truy xuất nguồn gốc, xây dựng thương hiệu cho sản phẩm mật ong, phấn hoa. Nhờ đó, sản phẩm mật ong Sơn La có mùi vị thơm ngon đặc trưng, được người tiêu dùng đánh giá cao về chất lượng. Hiện nay, sản phẩm mật ong đã được cấp chứng nhận nhãn hiệu. Sản phẩm mật ong, phấn hoa, sữa ong chúa Sơn La đang được nhiều doanh nghiệp, đại lý tại Hà Nội, Hải Phòng và một số địa phương khác ký hợp đồng mua bán số lượng lớn.

Để giúp người nuôi ong tiếp cận với tiến bộ kỹ thuật, Trung tâm Nghiên cứu ong và Nuôi ong nhiệt đới (Học viện Nông nghiệp Việt Nam) đã phối hợp với Trung tâm Khuyến nông tỉnh triển khai dự án nuôi ong ngoại khai thác mật trên thùng kế theo hướng VietGAHP tại cơ sở nuôi ong Đoàn Đình Khính, Tiểu khu Sao Đỏ, xã Vân Hồ (Vân Hồ), quy mô 100 đàn, giống ong ngoại A.mellifera. Tham gia mô hình, cơ sở được hỗ trợ 70% kinh phí; Công ty TNHH Nông nghiệp Thái Việt (Thái Bình) cung ứng đàn ong giống, vật tư, dụng cụ nuôi; Doanh nghiệp Thanh Ngọc (Mộc Châu) cung ứng vật tư, thức ăn. Sau gần 1 năm triển khai, từ 100 đàn ong, cơ sở đã nhân lên 120 đàn ong. Hiện nay, đàn ong đã cho thu mật, năng suất đạt 10 kg/đàn/đợt.

Nuôi ong ngoại khai thác mật trên thùng kế theo hướng VietGAHP, góp phần nâng cao chất lượng mật ong

   Anh Đoàn Đình Khính, chủ cơ sở chia sẻ: Quá trình nuôi ong, cơ sở đã ghi chép, cập nhật số liệu để truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Tôi nhận thấy nuôi ong ngoại khai thác mật trên thùng kế theo hướng VietGAHP có nhiều ưu điểm hơn so với thùng trệt. Đó là, khi thu hoạch mật không làm ảnh hưởng đến đàn và thế đàn; giảm được số lần quay mật ong, năng suất mật cao hơn. Hiện nay, cơ sở đã ký hợp đồng tiêu thụ sản phẩm với Công ty TNHH Nông nghiệp Thái Việt (Thái Bình); sản phẩm mật ong của cơ sở đã được cấp giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn VietGAHP.

Cũng nói về dự án nuôi ong ngoại khai thác mật trên thùng kế theo hướng VietGAHP, ông Công Xuân Ngọc, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh, cho biết: Theo đánh giá, mật ong thu ở thùng kế có hàm lượng thủy phần dưới 19%, không có lẫn xác ấu trùng, chưa quan sát thấy lỗ tổ dự trữ phấn hoa ở các bánh tổ mật trên tầng kế; con ong giống chúa có sức khỏe, tính tụ đàn cao... Thời gian tới, Trung tâm tiếp tục phối hợp với đơn vị liên quan tổ chức các hội nghị, hội thảo để người nuôi ong tham quan, chia sẻ kinh nghiệm. Đồng thời, mong muốn nhận được sự quan tâm hỗ trợ mô hình từ Trung ương, giúp người dân tiếp cận với kỹ thuật mới, tăng thêm thu nhập, ổn định cuộc sống.

Bước đầu thành công của dự án nuôi ong ngoại khai thác mật trên thùng kế theo hướng VietGAHP đã và đang giúp người nuôi ong áp dụng kỹ thuật mới vào thực tế sản xuất; giải quyết được tình trạng thiếu giống ong ngoại; nâng cao chất lượng mật ong, gắn với tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi, góp phần thiết thực vào chương trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn, giúp nông dân xóa nghèo bền vững và vươn lên làm giàu.