Thời gian gần đây, trên sông Đà thuộc địa phận 2 xã Tạ Khoa và Song Pe, huyện Bắc Yên xuất hiện tình trạng khai thác cát trái phép, khiến dư luận băn khoăn. Phóng viên Báo Sơn La đã vào cuộc tìm hiểu sự việc.

Tàu cát cập bến chân cầu Tạ Khoa.

Theo ghi nhận của phóng viên, trong chiều ngày 30/8, có 4 tàu cỡ lớn đang ngang nhiên hút cát dọc theo lòng sông Đà từ địa phận xã Tạ Khoa qua cầu Tạ Khoa đến khu vực cổng chào của huyện Bắc Yên. Sau khi "no" cát, các tàu này di chuyển về các bãi tập kết cạnh quốc lộ 37 và bơm cát lên các vị trí này.

Một bãi cát nằm cạnh quốc lộ 37 thuộc địa phận xã Tạ Khoa.

Tại các bãi tập kết, hiện có sẵn hàng trăm mét khối cát. Các bãi đều bố trí người canh gác và những người này thường rất cảnh giác. Khi chúng tôi tiếp cận bãi cát thuộc địa phận xã Tạ Khoa, vừa giơ máy ghi lại những hình ảnh bơm hút cát đang diễn ra, thì một phụ nữ ở bãi tập kết gọi điện thoại cho ai đó và hoạt động bơm hút cát lập tức dừng lại.

Một tàu cát chờ bơm cát lên bờ.

Chúng tôi tiếp tục vượt cầu Tạ Khoa sang địa phận xã Song Pe phía bên kia đầu cầu. Những bãi cát khổng lồ được chất đống ngay cạnh quốc lộ 37 và cát đang được xúc lên những xe trọng tải lớn.

Bãi tập kết cát tại địa phận xã Song Pe.

Trong khoảng thời gian từ 15 giờ đến 18 giờ ngày 30/8, có gần 20 xe chở cát tải trọng lớn, nhiều xe mang biển kiểm soát ngoại tỉnh, có xe biển kiểm soát rất mờ (phóng viên có ghi lại được một số biển kiểm soát xe như: 26C-079.63; 26H-002.74 và rơ mooc mang biển 26R-006.25). Các xe này thường tập kết ngay trên đỉnh đèo Chẹn, giáp ranh giữa địa phận huyện Bắc Yên và huyện Mai Sơn, chờ đến tối (từ 19h đến rạng sáng ngày hôm sau) sẽ vận chuyển cát cho các đại lý dọc quốc lộ 6 từ huyện Mai Sơn lên thành phố Sơn La.

Xe cát "nằm chờ" trên đỉnh đèo Chẹn.

Chị L.T.S, một người dân buôn bán ngay cạnh quốc lộ 37, phản ánh: Tình trạng khai thác cát tại khu vực này diễn ra đã lâu, nhưng thời gian gần đây, họ khai thác công khai, cả ngày lẫn đêm, tiếng máy hút cát rất lớn gây ảnh hưởng tới cuộc sống người dân bản Tà Đò, xã Tạ Khoa.

Ông Quàng Văn Quyền, Chủ tịch UBND xã Tạ Khoa, khẳng định: "Trên địa bàn xã có 2 đơn vị khai thác cát đã hoạt động từ nhiều năm nay, 1 người ở địa phương và 1 người từ Phù Yên lên thuê đất để làm. Hoạt động khai thác gây tiếng ồn, ảnh hưởng nhiều người dân. Chưa ai có giấy phép đâu. Xã cũng kiểm tra giám sát thường xuyên, nhưng thẩm quyền xử phạt của xã có hạn, khi về thì họ lại làm".

Ông Đinh Văn Khanh, Trưởng bản Tà Đò, xã Tạ Khoa, cho biết: Hoạt động khai thác cát đã gây tiếng ồn, thường diễn ra từ 4h sáng đến 7-8 giờ tối. Các xe chở cát thì nối đuôi nhau xếp hàng dài, gây cản trở cho người tham gia giao thông. Chúng tôi cũng nhiều lần kiến nghị lên chính quyền các cấp, nhưng vẫn chưa được xử lý dứt điểm.

Còn bà Đinh Thị Bích, Chủ tịch UBND xã Song Pe, cho biết: "Bãi cát thuộc địa phận xã trước đây là của Công ty Phú Lâm. Vấn đề khai thác cát, xã chưa nhận được văn bản nào cho phép, bộ phận chức năng đã triệu tập đơn vị tuần này vào xã làm việc mà chưa thấy vào, chúng tôi vừa gọi điện nhưng không liên lạc được". 

Trao đổi qua điện thoại với ông Nguyễn Văn Nam, Trưởng phòng TN&MT huyện Bắc Yên về thông tin khai thác trái phép cát trên địa bàn huyện, ông Nam cho biết: Chúng tôi sẽ kiểm tra và sẽ thông tin lại.

Thực tế trên quốc lộ 37, vào thời điểm 18h30, khi chúng tôi quay lại khu vực đèo Chẹn, chỉ còn 9 xe chở cát vẫn đang ở đó. Tiếp tục chờ đến 21h40, chúng tôi phát hiện 1 xe chở cát chạy đến đỉnh dốc thuộc địa phận huyện Mai Sơn (chỉ cách ngã ba Cò Nòi khoảng 5 km).

Khi phát hiện ra sự có mặt của phóng viên, chiếc xe chở cát lập tức dừng lại.

Theo Báo cáo số 766/-STNMT, ngày 30/6/2021 của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Sơn La thì đến thời điểm báo cáo, toàn tỉnh chỉ có 4 giấy phép khai thác khoáng sản do UBND tỉnh Sơn La cấp vẫn còn hiệu lực, trong đó, có 2 giấy phép khai thác đá làm nguyên liệu sản xuất cát trên địa bàn huyện Mộc Châu và Vân Hồ; 1 giấy phép khai thác cát tại địa bàn huyện Sông Mã; 1 giấy phép khai thác cát trên địa bàn huyện Mường La (đang tạm dừng hoạt động).

Như vậy, khẳng định hoạt động khai thác, tập kết cát hiện nay tại địa phận các xã: Song Pe, Tạ Khoa là trái phép. Tuy nhiên, không rõ vì lý do gì, các điểm khai thác, tập kết cát vẫn diễn ra công khai, không có cơ quan chức năng nào giám sát, xử lý. Đề nghị cơ quan chức năng vào cuộc làm rõ sự việc!

Nhóm PV