Thực hiện Nghị quyết số 17-NQ/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Sơn La về việc chuyển đổi số tỉnh Sơn La giai đoạn 2021 - 2025 định hướng đến năm 2030, Thành phố Sơn La đã triển khai thực hiện chuyển đổi số trên tất cả các lĩnh vực, trong đó, giáo dục là lĩnh vực được ưu tiên. Với nhiều giải pháp cụ thể, ngành Giáo dục và Đào tạo thành phố đã ứng dụng tiến bộ công nghệ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong dạy và học, nâng cao chất lượng giáo dục, hướng tới xây dựng nền giáo dục mở, thích ứng trên nền tảng số, góp phần phát triển xã hội số.

Ông Trần Quốc Bình, Phó Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo Thành phố, cho biết: Thành phố hiện có 45 đơn vị, trường học, trong đó 22 trường mầm non, 16 trường có cấp tiểu học, 16 trường có cấp THCS. Thực hiện hiệu quả chuyển đổi số trong toàn ngành, Phòng đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cán bộ, giáo viên, học sinh về sự cần thiết, tính cấp bách của chuyển đổi số. Đồng thời, phát động thi đua trong toàn ngành, thúc đẩy các tập thể, cá nhân phát huy tính chủ động, sáng tạo, trí tuệ đề xuất sáng kiến, giải pháp hữu ích, góp phần vào công cuộc chuyển đổi số của ngành, của Thành phố.     

Hiện nay, ở cấp phòng, đã triển khai các phần mềm về quản lý cán bộ, giáo viên; quản lý thiết bị trường; cơ sở dữ liệu ngành giáo dục (quản lý lớp học; quản lý học sinh); phổ cập giáo dục; quản trị các phần mềm Edu, Smas, tuyển sinh trực tuyến... Thí điểm cập nhật tự động đồng bộ lên hệ thống điều hành đô thị thông minh (IOC) của Thành phố. Trong thời gian thí điểm, có 42 trường đưa thông tin về trường, lớp, giáo viên, học sinh, kết quả giáo dục học sinh năm học 2021-2022 lên hệ thống. Việc đồng bộ dữ liệu ngành trên hệ thống điều hành thông minh IOS cho phép liên thông, trao đổi dữ liệu với sở, bộ và các cơ quan, phòng, ban đơn vị liên quan trong lĩnh vực giáo dục thuận tiện.

Đại diện VNPT Sơn La tập huấn chuyển đổi số ngành giáo dục cho cán bộ, giáo viên trên địa bàn Thành phố.

Để chuyển đổi số đồng bộ, đối với các đơn vị trường, Phòng chỉ đạo các trường học từng bước áp dụng các phần mềm sẵn có như Smas 2 (Viettel), EDu (VNPT) để quản lý, hoặc các phần mềm quản lý do Sở Giáo dục và Đào tạo cung cấp, như: Quản lý cán bộ, giáo viên; quản lý thiết bị trường học; cơ sở dữ liệu ngành giáo dục, gồm: quản lý lớp học, học sinh; phần mềm kế toán, quản lý tài sản; phổ cập giáo dục; bồi dưỡng thường xuyên LMS... Các đơn vị chủ động khai thác tài nguyên số sẵn có, sử dụng nền tảng quản trị học tập (LMS), MS Team, Google Meet… để áp dụng trong nhà trường. Từng bước xây dựng kho học liệu điện tử, ngân hàng câu hỏi thông qua việc lưu trữ các ma trận và bộ đề kiểm tra giữa và cuối kỳ.

Từ năm học 2020-2021, Thành phố đã có 23/23 đơn vị trường sử dụng học bạ điện tử lớp 1, lớp 6 và các năm học tiếp theo. Sang năm học 2021-2022, đã tổ chức thí điểm tuyển sinh trực tuyến đầu cấp đối với 8/45 đơn vị trường. Bước vào năm học mới 2022-2023, đã thí điểm tuyển sinh trực tuyến đầu cấp đối với 12 đơn vị trường; 100% đơn vị trường có máy tính, máy chiếu, màn hình tivi và một số thiết bị khác. Phòng Giáo dục và Đào tạo và 100% các đơn vị trường đều có trang Website riêng; 100% các lớp học được trang bị máy tính, máy chiếu phục vụ giảng dạy...

Cán bộ Phòng Giáo dục và Đào tạo Thành phố sử dụng phần mềm quản lý giáo dục. 

Trường THCS Nguyễn Trãi là đơn vị được lựa chọn triển khai thí điểm xây dựng mô hình trường học thông minh, việc chuyển đổi số đã làm thay đổi toàn diện công tác điều hành, quản lý dạy - học và tư duy của giáo viên, học sinh và cả phụ huynh. Bà Trần Thu Thủy, Hiệu trưởng nhà trường, chia sẻ: Thực hiện chuyển đổi số, nhà trường đã áp dụng sổ điểm điện tử; dạy - học qua nền tảng dạy học trực tuyến; ứng dụng CNTT thúc đẩy triển khai giáo dục STEM trong chương trình giáo dục phổ thông; đây là một chương trình giảng dạy được thiết kế để trang bị cho người học các kiến thức và kỹ năng liên quan đến lĩnh vực khoa học (Science), công nghệ (Technology), kỹ thuật (Engineer), toán học (Math). Bên cạnh đó, trường cũng tổ chức chuyên đề ứng dụng công nghệ thông tin cho 100% cán bộ, giáo viên, nhân viên và khuyến khích giáo viên tự bồi dưỡng nâng cao kiến thức, kỹ năng ứng dụng CNTT đưa bài giảng lên trình chiếu, nâng cao tính tương tác, tạo sự hứng thú cho học sinh. Ngoài ra, công tác quản lý trong giáo dục trước đây phải có hồ sơ, sổ sách ghi lại, thì nay việc quản lý hồ sơ, sổ sách của cán bộ, giáo viên, học sinh nhà trường được đơn giản hóa bằng phần mềm. Các dữ liệu cán bộ, giáo viên, học sinh; các lớp học; môn học; bài giảng được cập nhật vào hệ thống phần mềm, giúp cho cán bộ quản lý tiện lợi, tổng hợp, đánh giá chính xác; việc trao đổi giữa cán bộ, giáo viên, phụ huynh học sinh nhà trường cũng thuận lợi, thường xuyên, kịp thời hơn qua tin nhắn OTT, email và website của đơn vị hay các nhóm zalo…

Học sinh thi Trạng nguyên Toán, Tiếng Việt cấp Thành phố trên phần mềm.           

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, việc thực hiện kế hoạch chuyển đổi số ở một số trường trên địa bàn Thành phố còn gặp khó khăn, như: Chưa có sự thống nhất giữa các nhà cung ứng dịch vụ viễn thông, do vậy, việc đồng bộ thông tin quản lý chưa hiệu quả; nguồn nhân lực vận hành hệ thống CNTT toàn ngành còn thiếu và yếu; thiếu nguồn lực tài chính đầu tư cho phần cứng và phần mềm. Hiện tại, một số ít điểm trường lẻ chưa có mạng Internet cáp quang. Hệ thống mạng không dây (3G, 4G) yếu, không ổn định. Một số phụ huynh học sinh, học sinh không có thiết bị (máy tính, điện thoại Smartphone) nên việc ứng dụng và triển khai một số phần mềm chưa đạt hiệu quả tối đa...

Đoàn công tác Thành phố Sơn La học tập kinh nghiệm xây dựng trường học thông minh tại thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh. 

Xác định chuyển đổi số trong lĩnh vực giáo dục đóng vai trò hết sức quan trọng, ngành Giáo dục và Đào tạo thành phố đang nỗ lực khắc phục mọi khó khăn, thử thách, nhập cuộc với quyết tâm cao, từng bước đổi mới toàn diện, hiệu quả, góp phần triển khai thành công chương trình chuyển đổi số của Thành phố, của tỉnh.