Những năm gần đây, nhiều hộ dân ở xã Lóng Luông, huyện Vân Hồ, đã chuyển diện tích trồng ngô, sắn kém hiệu quả sang trồng đào tết, tăng thêm nguồn thu nhập. Sắc thắm hoa đào Lóng Luông ngày càng được nhiều người ưa chuộng và có mặt tại nhiều tỉnh, thành trong cả nước mỗi dịp tết đến, xuân về.

Giống đào địa phương của xã Lóng Luông còn được nhân dân quen gọi là đào mèo, với những đặc trưng riêng có, như: Những vết mốc, sần sùi trên thân, cành cây; những kiểu dáng tạo ra các thế cành thu hút những người “sành chơi”. Vì vậy, giá của những cành đào này không rẻ, thậm chí có cây đào được bán với giá cả chục triệu đồng nhưng vẫn được khách hàng lựa chọn, với mong muốn mang vẻ đẹp của núi rừng về miền xuôi. 

Hiện nay, xã Lóng Luông có trên 120 ha trồng đào để phục vụ tết, giá bán gốc hay cành được tính theo độ tuổi của cây. Bình quân mỗi cành đào có độ tuổi từ 3-5 năm thường có giá bán giao động từ 300-500 nghìn đồng; cành có số năm tuổi cao hơn, có thế đẹp sẽ có mức giá cao hơn. Còn đối với gốc cây đào giá bán từ 2-5 triệu đồng tùy thuộc vào số năm tuổi của cây. Nhằm tránh việc khai thác quá mức dẫn đến giống đào địa phương khó được bảo tồn, từ năm 2018, UBND xã Lóng Luông đã vận động bà con chia diện tích trồng đào thành khu trồng bán cành và khu trồng bán gốc. Việc làm này còn thuận lợi cho quá trình chăm sóc cây và áp dụng các biện pháp kỹ thuật để nâng cao giá trị của cây đào.

Ông Giàng A Gia, Phó Chủ tịch UBND xã Lóng Luông, cho biết: Để bảo tồn giống đào địa phương, xã khuyến khích người dân ươm cây giống trồng thay thế các cây đã bán gốc; thực hiện việc chiết, ghép gốc cây đào địa phương với cây đào Pháp để tận dụng những ưu điểm tích cực của cả 2 giống đào này. Đồng thời, khuyến khích nhân dân mở rộng diện tích trồng đào với mục tiêu vừa bán đào tết vừa tạo điểm đến phục vụ du khách đến ngắm hoa đào vào mỗi dịp xuân mới. Thời điểm hiện nay, các hộ trồng đào trong xã đang tích cực chăm sóc, bổ sung phân bón để đào ra hoa đúng dịp tết.

Đến thăm vườn đào của gia đình anh Sồng A Của, bản Săn Cài - một trong những hộ dân của xã có cuộc sống ổn định từ nghề trồng đào. Đưa chúng tôi lên thăm vườn đào của gia đình, anh Của khoe: Hiện, gia đình tôi có hơn 2 ha trồng đào, được chia thành 5 vườn, trong đó, có 1 vườn được trồng để bán gốc gồm 300 gốc đào. Để tăng nguồn thu vào mỗi dịp tết, tôi thường đánh gốc những cây đào có từ 4 năm tuổi trở lên từ các vườn bán cành về khu trồng bán gốc cây để chăm sóc. Đồng thời, bổ sung thêm phân bón giúp cây hồi phục, phát triển tốt. Tôi đang học hỏi thêm các biện pháp kỹ thuật để đảm bảo đào nở rộ đúng dịp tết, giá bán sẽ cao hơn. Mỗi năm gia đình tôi thu lãi trên 150 triệu đồng từ bán cành, cây đào tết.

Vườn đào rộng hơn 1 ha của gia đình anh Mùa A Tành, bản Co Chàm, cho thu khoảng 70 triệu đồng vào mỗi dịp tết. Anh Tành chia sẻ: Năm 2020, gia đình tôi đã thử nghiệm việc ghép mắt gốc đào mèo với đào Pháp. Qua gần 2 năm chăm sóc, theo dõi cho thấy, mắt ghép phát triển khá tốt, cành đào vẫn mang đặc điểm của giống đào địa phương, phát triển nhanh, ít chịu tác động của sâu bệnh. Dự kiến dịp tết năm 2024, gia đình tôi có thể xuất bán khoảng 200 cây đào ghép.

Bên cạnh việc bảo tồn và mở rộng diện tích trồng cây đào, UBND xã Lóng Luông đã rà soát, bố trí các điểm bán đào tết tại các bản dọc quốc lộ 6, gồm: Co Chàm, Pa Kha, Lóng Luông... Theo đó, yêu cầu các hộ dân bán cành đào đứng cách quốc lộ 6 từ 2m trở lên; chỉ đạo Công an xã phối hợp với ban quản lý các bản thường xuyên kiểm tra việc thực hiện quy định này, nhằm bảo đảm hành lang giao thông thông thoáng, hạn chế tối đa việc cản trở giao thông, gây mất an toàn giao thông trên địa bàn.

Cây đào đã và đang từng bước trở thành cây trồng giúp nhân dân Lóng Luông ổn định đời sống. Mỗi dịp tết đến, xuân về, cành đào Lóng Luông vẫn luôn được khách hàng gần xa ưa chuộng.