Những năm qua, hoạt động vận tải hành khách bằng xe ô tô trên địa bàn tỉnh đã phát triển mạnh về phương tiện, luồng tuyến, cơ bản đáp ứng nhu cầu đi lại của nhân dân; chất lượng phương tiện, dịch vụ vận tải ngày càng được nâng cao. Tuy nhiên, do đại dịch Covid-19, hoạt động vận tải hành khách gần vẫn gặp nhiều khó khăn, lượng khách giảm khá nhiều, các nhà xe vẫn phải cầm chừng để duy trì. Bên cạnh đó, tình trạng “xe dù” làm ảnh hưởng đến quyền lợi của hành khách và an toàn trong hoạt động vận tải hành khách công cộng.

Công ty CP bến xe khách Sơn La đảm bảo công tác quản lý vận tải hành khách.

Hiện nay, hoạt động vận tải hành khách trên địa bàn tỉnh chủ yếu bằng đường bộ, với 4 loại hình kinh doanh, gồm: Tuyến cố định, xe buýt, taxi và hợp đồng. Toàn tỉnh hiện có 70 đơn vị vận tải cố định liên tỉnh và nội tỉnh, với 451 phương tiện, hoạt động trên 140 tuyến vận tải, với tần suất 293 chuyến/ngày; xe buýt có 2 đơn vị tham gia khai thác 6 tuyến, với 94 phương tiện, tần suất 274 lượt xe/ngày; có 11 đơn vị kinh doanh vận tải taxi, với 629 phương tiện; xe hợp đồng có 17 doanh nghiệp, HTX, 2 hộ kinh doanh cá thể được cấp phép hoạt động, với 216 phương tiện. Đồng thời, toàn tỉnh hiện có 11 bến xe ô tô đạt quy chuẩn do 7 doanh nghiệp quản lý, khai thác; còn 3 huyện Thuận Châu, Yên Châu, Vân Hồ chưa có bến xe khách đạt quy chuẩn.

Ông Bùi Trọng Thắng, Phó Giám đốc Sở GTVT, cho biết: Qua theo dõi thực tế và nắm bắt trên các phương tiện thông tin đại chúng, hiện nay tình trạng “xe dù” hoạt động chở khách tiếp tục diễn biến phức tạp, có chiều hướng gia tăng về số lượng phương tiện, tần suất chạy xe. Đặc biệt, thời gian gần đây, trên mạng xã hội Facebook, Zalo và qua báo cáo của các đơn vị kinh doanh vận tải, trên địa bàn tỉnh Sơn La có khoảng trên 100 phương tiện “xe dù” hoạt động trá hình, núp bóng xe hợp đồng, xe taxi để hoạt động như xe tuyến cố định. Các phương tiện này hoạt động chủ yếu trên các tuyến quốc lộ qua địa bàn tỉnh.

Hoạt động “xe dù” chở khách đa số không bán vé cho khách như các loại hình dịch vụ vận tải hành khách truyền thống, giá từng chuyến đi do chủ xe và khách hàng tự thỏa thuận, không được cơ quan có thẩm quyền quản lý, nên nếu xảy ra sự cố ngoài ý muốn, hành khách sẽ không được bảo vệ và giải quyết quyền lợi theo quy định của pháp luật. “Xe dù” không chỉ làm hỗn loạn thị trường kinh doanh vận tải hành khách truyền thống, mà còn tạo ra sự cạnh tranh không lành mạnh, bất bình đẳng giữa những đơn vị kinh doanh vận tải, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông, an ninh trật tự; ảnh hưởng quyền lợi của hành khách đi xe bị xâm phạm vì không có bảo hiểm khi xảy ra sự cố an toàn giao thông; làm thất thu cho ngân sách nhà nước; gây bức xúc trong dư luận xã hội; đặc biệt, các phương tiện này không được quản lý, giám sát hành trình, camera, không có đăng ký với cơ quan có thẩm quyền.

Ông Bùi Trọng Thắng thông tin thêm: Sở đã tổ chức kiểm soát chặt chẽ, đúng quy định về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ô tô. Trong đó, tập trung siết chặt công tác quản lý vận tải; tăng cường đôn đốc, kiểm tra thông qua giám sát hành trình, camera; giám sát công tác tập huấn nghiệp vụ cho các lái xe và nhân viên phục vụ trên xe; thực hiện giải quyết thủ tục hành chính nhanh, tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân trong việc cấp giấy phép kinh doanh vận tải và phù hiệu vận tải theo quy định; tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh, bình đẳng, khuyến khích các đơn vị vận tải đầu tư, đổi mới phương tiện, nâng cao chất lượng dịch vụ, đảm bảo an toàn, thuận tiện... Đến nay, đã lắp đặt camera cho 876 xe, còn 17 xe chưa lắp đặt do một số phương tiện đang sửa chữa, tại nạn hoặc tạm dừng hoạt động kinh doanh.

Bên cạnh đó Sở GTVT đã phối hợp với Công an tỉnh, UBND các huyện, thành phố và các đơn vị có liên quan sử dụng nhiều biện pháp để xác minh hành vi vi phạm của các “xe dù”, xe trá hình để xử lý. Chỉ đạo Thanh tra Sở tăng cường kiểm tra, kiểm soát, phối hợp với lực lượng Cảnh sát giao thông và các lực lượng chức năng địa phương kiểm tra, xử lý nghiêm đối với phương tiện vi phạm trong hoạt động vận tải, đặc biệt là vận tải hành khách. Từ đầu năm 2021 đến nay, đã xử lý vi phạm 54 trường hợp, tước 29 giấy phép lái xe có thời hạn, phạt nộp ngân sách Nhà nước 164 triệu đồng; thu hồi 5 phù hiệu liên quan đến hoạt động vận tải hành khách trên địa bàn.

Cùng với công tác tuyên truyền, Sở GTVT ứng dụng CNTT trong quản lý và điều hành hoạt động vận tải, giám sát các hành vi vi phạm; tăng cường kiểm tra, xử lý các hành vi vi phạm trong hoạt động kinh doanh vận tải; phối hợp đề xuất thành lập Tổ công tác phối hợp liên ngành để kiểm tra, xử lý nghiêm các xe vi phạm quy định trong hoạt động kinh doanh vận tải hành khách, đặc biệt là các “xe dù”, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh và đảm bảo an toàn, thuận tiện cho người dân.

Huyền Trang