Với mục tiêu mang lại thu nhập ổn định cho người nông dân, tạo chuỗi giá trị liên kết chặt chẽ, tạo ra hiệu quả kinh tế lâu dài, tạo việc làm thường xuyên, ổn định đời sống cho người dân địa phương, năm 2017, huyện Vân Hồ đã phối hợp với Công ty cổ phần đầu tư phát triển sản xuất và xuất nhập khẩu An Phước trồng thử nghiệm cây gai xanh tại một số xã trên địa bàn huyện. Qua đánh giá cho thấy chất lượng sản phẩm cao hơn hẳn so với nhiều vùng trồng khác về độ bền và dai của sợi. Hiện nay, huyện Vân Hồ và doanh nghiệp việc mở rộng vùng sản xuất cây gai xanh.

Nông dân xã Liên Hòa, huyện Vân Hồ thu hoạch cây gai xanh.

Bằng hình thức liên kết, người dân trồng gai xanh được Công ty cung ứng cây giống AP1, phân bón bằng hình thức vay trả chậm và tổ chức các lớp chuyển giao kỹ thuật về trồng, chăm sóc, thu hoạch, đồng thời ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm. Qua đánh giá, Cây gai xanh sinh trưởng, phát triển tốt, thời gian khai thác lên đến 10 năm; thu hoạch 4-6 lứa/năm, năng suất 2-3 tấn vỏ gai khô/ha/năm, giá trị vỏ khô đạt 40.000đ/kg, thu nhập bình quân từ 80-120 triệu/ha/năm. Đây là loại cây ít bị sâu bệnh, không mất nhiều công chăm sóc, sau khi trồng khoảng 3 tháng được thu hoạch và không phải trồng lại, sau 55-60 ngày có thể thu hoạch đợt tiếp theo. Đặc biệt, cây gai xanh không làm đất bạc màu, lá cây có thể tận dụng làm phân bón giúp đất tơi xốp hơn, đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn nhiều loại cây trồng khác.

Ông Thái Bá Sinh, Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Vân Hồ, cho biết: Đến nay, trên địa bàn huyện đã trồng 375 ha cây gai xanh, tập trung chủ yếu ở các xã Liên Hòa, Song Khủa, Chiềng Khoa, Mường Men, Xuân Nha. Việc phát triển cây gai xanh đã khai thác triệt để tiềm năng lợi thế của địa phương nhất là việc chuyển đổi cây lương thực ngắn ngày trên đất dốc kém hiệu quả sang trồng cây gai xanh.

Chúng tôi về xã Liên Hòa, nơi có diện tích trồng cây gai xanh lớn nhất của huyện, một màu xanh mướt của cây gai xanh đã hiện diện trên các phiêng bãi, sườn đồi. Đầu năm 2018, gia đình anh Vì Văn Thiết, ở bản Nôn đã chuyển đổi 3.000 m² đất trồng cây kém hiệu quả sang trồng gai xanh và được Công ty hỗ trợ giống, kỹ thuật và bao tiêu sản phẩm. Anh Thiết chia sẻ: Trồng cây gai xanh chỉ vất vả năm đầu, những năm tiếp theo chỉ cần bón phân và làm cỏ; khi thu hoạch chỉ việc chặt sát gốc, cho vào máy tuốt lấy vỏ sau đó đem phơi và được doanh nghiệp vào tận nơi thu mua. Trung bình thu hơn 1,2 tấn sợi/năm, giúp gia đình có nguồn thu nhập ổn định hơn trước.

Từ năm 2017 UBND xã Liên Hòa đã phối hợp với Công ty Vinafi thuộc Công ty cổ phần Đầu tư phát triển xuất nhập khẩu An Phước trồng thí điểm trên 5 ha cây gai xanh với 9 hộ tham gia. Năm đầu tiên trồng thử nghiệm qua 4 lứa thu hoạch đạt 3,2 tấn/ha, cho thu nhập 128 triệu đồng/ha. Nhận thấy hiệu quả từ mô hình, UBND xã đã vận động các hộ dân trồng trước có kinh nghiệm hướng dẫn những hộ dân mới trồng, nhờ vậy diện tích vùng trồng gai xanh ngày càng mở rộng, đến nay toàn xã có hơn 150 ha cây gai xanh. Hiện nay, xã đã thành lập 4 nhóm liên kết trồng cây gai xanh, với 215 hộ tham gia, nhằm hỗ trợ, trao đổi kinh nghiệm sản xuất và thu hoạch cây gai xanh.

Việc phát triển cây gai xanh đang cho thấy những tín hiệu tích cực, góp phần khai thác hiệu quả tiềm năng lợi thế của địa phương, giúp người dân có nguồn thu nhập ổn định, mở ra nhiều cơ hội để huyện Vân Hồ nâng cao hiệu quả công tác giảm nghèo bền vững và đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các tiêu chí xây dựng nông thôn mới.