Thời gian gần đây, trên một số báo chí có đăng các bài viết liên quan đến việc quy hoạch xây dựng Nghĩa trang nhân dân thành phố Sơn La, như: "Phát hoảng vì xây dựng nghĩa trang, lò hỏa táng cạnh Trường đại học Tây Bắc; Xây dựng lò hoả táng ở Sơn La: Sao nhất thiết phải làm ở thành phố?; Nghĩa trang và lò hỏa táng cạnh trường đại học?; Phản đối xây đài hoả táng sát Đại học Tây Bắc… trong đó đề cập đến thông tin một số người dân, đơn vị phản đối xây dựng nghĩa trang nhân dân thành phố vì gây ảnh hưởng đến môi trường, đời sống người dân và hiện nay khu vực quy hoạch nghĩa trang nhân dân thành phố Sơn La tại khu Phiêng Khá, bản Buổn, phường Chiềng Cơi, thành phố Sơn La đã có máy móc của doanh nghiệp san gạt, thi công, có dấu hiệu thông thầu... Dẫu biết rằng, trước vấn đề mới không thể tránh khỏi những băn khoăn, thắc mắc nhưng không thể phiến diện, một chiều. Để giúp bạn đọc có cái nhìn khách quan nhất, phóng viên Báo Sơn La đã tìm hiểu thực tế và phỏng vấn lãnh đạo tỉnh, các sở, ngành về vấn đề này.

Đồng chí Lê Hồng Minh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La trả lời phóng viên Trung tâm Truyền hình (Báo Nhân dân) về nội dung liên quan đến quy hoạch Nghĩa trang nhân dân thành phố Sơn La.

Nói về việc quy hoạch xây dựng Nghĩa trang nhân dân thành phố Sơn La cần phải nhìn vào thực tế. Hiện nay, Nghĩa trang nhân dân thành phố Sơn La tại Bó Ẩn, phường Quyết Tâm được đưa vào sử dụng từ năm 1993 theo mô hình nghĩa trang truyền thống với tổng diện tích khoảng 10 ha, hiện nay đã sử dụng 95% diện tích đất. Trong khi đó, nhu cầu của người dân sử dụng hình thức hỏa táng và cát táng rất cao, chiếm đến 85%. Trên địa bàn tỉnh Sơn La chưa có cơ sở hỏa táng, nên nhiều gia đình đưa người thân của mình bị chết về hỏa táng ở các cơ sở hỏa táng của thành phố Hà Nội và một số tỉnh miền xuôi, chi phí tốn kém, đi lại hao tổn sức khỏe và nguy cơ mất an toàn giao thông.

Ngày 26/2, phóng viên các cơ quan báo chí của Trung ương và địa phương cùng với lãnh đạo một số sở, ngành của tỉnh đã đi thực địa tại khu vực quy hoạch xây dựng Nghĩa trang nhân dân thành phố Sơn La tại bản Buổn, phường Chiềng Cơi, thành phố Sơn La và làm việc với UBND tỉnh để làm rõ một số nội dung. Tại vị trí được một số báo điện tử, trang thông tin điện tử, mạng xã hội đưa lên cho là doanh nghiệp đang san gạt mặt bằng Khu quy hoạch Nghĩa trang. Tuy nhiên, thực tế đó là hình ảnh thi công tuyến đường Lê Đức Thọ đến khu Phiêng Khá được UBND thành phố Sơn La phê duyệt từ tháng 4/2018. Đây là một dự án độc lập với quy hoạch Nghĩa trang nhân dân thành phố Sơn La. Còn tại khu vực quy hoạch để xây dựng Nghĩa trang nhân dân thành phố Sơn La, hoàn toàn chưa có bất kỳ dấu hiệu của máy móc san gạt, thi công. Tại đây, đại diện lãnh đạo UBND Thành phố Sơn La cho biết, hiện nay đã tiến hành xong việc giải phóng mặt bằng và một phần đất của khu vực quy hoạch đang cho Công ty cổ phần môi trường và Dịch vụ đô thị Sơn La mượn để làm vườn ươm cây xanh đô thị.

Trước những băn khoăn về yếu tố môi trường, đồng chí Phan Minh Châu, Phó Giám đốc Sở Xây dựng, cho biết: "Về đánh giá tác động môi trường, Sở đã nghiên cứu theo quy định của Bộ Xây dựng và đã đánh giá bước đầu, sau này lập dự án sẽ có báo cáo đánh giá tác động môi trường riêng. Từ khi xây dựng quy hoạch khu Nghĩa trang nhân dân thành phố Sơn La (quy hoạch ban đầu chưa điều chỉnh), Sở Xây dựng đã thuê một đơn vị tư vấn của Bộ Tài nguyên và Môi trường để đánh giá sơ bộ bước đầu. Sau khi khảo sát, đơn vị tư vấn khẳng định khu vực dự kiến xây dựng Nghĩa trang nhân dân thành phố Sơn La tại khu Phiêng Khá, bản Buổn, phường Chiềng Cơi, đảm bảo các quy định về bảo vệ môi trường. Về khoảng cách với Trường đại học Tây Bắc, khoảng cách bán kính mà chúng tôi đo được là 520m, đấy là điểm gần nhất và vị trí quy hoạch nghĩa trang không ảnh hưởng đến Trường Đại học Tây Bắc về điểm nhìn, về khả năng gây ô nhiễm từ lò hỏa táng. Còn về nguồn nước ngầm, chúng tôi đã nghiên cứu kỹ địa chất ở khu vực này, theo phương án ban đầu là xây theo hình thức mộ chôn một lần và hung táng. Tuy nhiên, xây như thế rất là tốn kém và khả năng ảnh hưởng đến nguồn nước ngầm là có. Nên đã điều chỉnh phương án mới và không còn hung táng và chôn một lần nữa nên loại bỏ được việc ảnh hưởng đến nguồn nước ngầm".

Trước thông tin của một số cơ quan báo chí phản ánh về việc một số người dân chưa nắm được thông tin cũng như chưa nhận được phiếu tham gia ý kiến về quy hoạch Nghĩa trang nhân dân thành phố Sơn La, đồng chí Lê Hồng Minh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, khẳng định: "Trong quá trình thông tin công khai về quy hoạch, đại đa số dư luận đồng thuận. Các cơ quan chức năng cũng có nhận được một số thông tin trái chiều. Riêng Trường đại học Tây Bắc có những ý kiến đề nghị về việc xem xét khoảng cách và các nhu cầu sử dụng của nhà trường, xây dựng nghĩa trang ở đây sẽ ảnh hưởng đến việc giảng dạy của nhà trường. Với nội dung này, tỉnh Sơn La đã làm việc với Bộ Giáo dục và Đào tạo và được Bộ cơ bản ủng hộ chủ trương, đề nghị tỉnh Sơn La xem lại các yếu tố tác động ảnh hưởng đến môi trường đào tạo. Vấn đề này, Tỉnh ủy đã chỉ đạo và UBND tỉnh đã tiếp thu nội dung này, chúng tôi đang trong quá trình xem xét, đối chiếu các quy định về khoảng cách. 

Phóng viên các cơ quan báo chí cùng đại diện các ngành đi thực địa tại khu vực quy hoạch xây dựng Nghĩa trang nhân dân thành phố Sơn La

(Ảnh chụp ngày 26/2/2021).

Việc triển khai quy hoạch Nghĩa trang nhân dân thành phố Sơn La được thực hiện công khai, đúng trình tự. Tỉnh Sơn La luôn cầu thị, lắng nghe ý kiến của người dân. Trong quá trình thông qua Đồ án quy hoạch chi tiết, trên cơ sở tiếp thu các ý kiến tham gia của nhân dân và các quy định mới của pháp luật về quy hoạch, Đồ án đã được các cơ quan chức năng điều chỉnh một số nội dung phù hợp với điều kiện thực tế, đảm bảo nguyên tắc bền vững, tôn trọng hiện trạng, địa hình tự nhiên.

Sau khi tiếp thu ý kiến của Trường đại học Tây Bắc, các cơ quan tổ chức và cộng đồng dân cư, các đơn vị chuyên môn đã điều chỉnh lại quy hoạch, chuyển từ nghĩa trang đa hình thức táng thành nghĩa trang cát táng gắn với công trình hỏa táng, trong đó bỏ hình thức hung táng, bỏ hình thức chôn một lần; điều chỉnh vị trí nhà hỏa táng vào khu vực khuất tầm nhìn hơn so với quy hoạch đã được phê duyệt. Bổ sung một số công trình phụ trợ, một số vị trí điểm nhấn về kiến trúc, tăng diện tích các công trình hạ tầng kỹ thuật, giao thông, cây xanh, cảnh quan… đảm bảo việc phục vụ nhu cầu của nhân dân sau khi dự án đi vào hoạt động.

Làm rõ thông tin về việc đã có máy móc của doanh nghiệp san gạt, thi công, có dấu hiệu thông thầu. Đồng chí Lê Hồng Minh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, cho biết: "Hiện nay, dự án mới chỉ ở bước điều chỉnh quy hoạch và chưa thực hiện bất cứ hình thức nào khác. Chúng tôi vẫn đang thực hiện các quy trình, sau khi phê duyệt quy hoạch sẽ giao cho các cơ quan chức năng thực hiện quy trình đấu giá để lựa chọn nhà đầu tư. Hiện nay, chưa đấu giá nên không thể nói là có tình trạng thông thầu, lợi ích nhóm ở đây.

“Trong quá trình triển khai dự án, khi đã lựa chọn chủ dự án, lúc đó sẽ tiến hành lập báo cáo đánh giá tác động môi trường, lúc đó chúng tôi sẽ mời các chuyên gia, các giáo sư, tiến sỹ Trường Đại học Tây Bắc tham gia phản biện báo cáo đánh giá tác động môi trường trên cơ sở khoa học, có luận cứ giữa các nhà khoa học lập báo cáo đánh giá tác động môi trường với các giáo sư, tiến sỹ của Trường Đại học Tây Bắc để đảm bảo tính khách quan. Quan điểm của tỉnh Sơn La cam kết sẽ không đầu tư nếu không đáp ứng các yêu cầu về môi trường, không đánh đổi môi trường lấy phát triển kinh tế xã hội” – đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh.

Hiện khu đất quy hoạch Nghĩa trang nhân dân thành phố Sơn La đang được Công ty cổ phần Môi trường và Dịch vụ đô thị Sơn La mượn để ươm cây xanh đô thị.

(Ảnh chụp ngày 26/2/2021)

Qua tìm hiểu thực tế, nhiều thông tin của một số cơ quan báo chí nói về quy hoạch Nghĩa trang nhân dân thành phố Sơn La là chưa chính xác. Hiện, tỉnh Sơn La đang chỉ đạo các cơ quan, đơn vị chuyên môn tiếp tục thông tin, tuyên truyền về dự án đến với người dân để hiểu và có cái nhìn đúng về mục đích của dự án, tạo sự đồng thuận cao nhất trong việc triển khai thực hiện dự án xây dựng Nghĩa trang nhân dân thành phố Sơn La, góp phần xây dựng thành phố Sơn La ngày một văn minh, phát triển.