Thực hiện Chỉ thị số 40-CT/TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng chính sách xã hội, Ban Thường vụ tỉnh ủy đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo một cách toàn diện, với quyết tâm chính trị cao; cấp ủy, chính quyền các địa phương, các cơ quan có liên quan trên địa bàn, đặc biệt là các tổ chức chính trị - xã hội đã phối hợp chặt chẽ với Ngân hàng CSXH trong triển khai tín dụng chính sách xã hội, bảo đảm nguồn vốn tín dụng chính sách đến đúng đối tượng. Hàng nghìn hộ nghèo đã được vay vốn ưu đãi để lao động sản xuất, ổn định đời sống.

Cán bộ Phòng giao dịch Ngân hàng CSXH huyện Sông Mã thăm, kiểm tra nguồn vốn vay tại cơ sở.

Đổi thay cuộc sống những hộ nghèo

Anh Lò Văn Thao, Tổ trưởng tổ tiết kiệm vay vốn Ngân hàng CSXH ở thị trấn Nông trường Mộc Châu dẫn chúng tôi đến thăm gia đình anh Lường Văn Hương, tiểu khu Chờ Lồng. Gia cảnh của anh Hương vô cùng khốn khó với 5 người con thì 2 người nghiện ma túy, 1 người con bị thiểu năng trí tuệ, vợ bị bệnh nặng, đau ốm liên miên; một mình anh Hương đi làm thuê, cuốc mướn để nuôi gia đình... Năm 2015, qua rà soát các hộ nghèo để đăng ký vay vốn của Ngân hàng CSXH, gia đình anh Hương được vay 50 triệu đồng để hỗ trợ phát triển sản xuất, tiểu khu cử người đi tìm mua giúp 2 cặp bò; Hội Phụ nữ tiểu khu, Ban Mặt trận đứng ra làm chuồng bò, tìm bãi trên đồi hướng dẫn gia đình trồng cỏ, cách chăm sóc. Anh Hương phấn khởi: Gia đình nuôi 2 năm, bán hai con bê nên đã dần trả được một số tiền nợ. Đến năm 2018, từ số tiền tích cóp, gia đình tôi đã dựng được 1 căn nhà xây cấp 4 để thay thế mái nhà gỗ dột nát. Tuy cuộc sống chưa thoát nghèo nhưng cũng đã có phần khấm khá hơn trước...

Cũng ở tiểu khu Chờ Lồng, nhưng câu chuyện vay vốn của vợ chồng anh Lầu A Đứng lại hoàn toàn khác. Anh Đứng là trẻ mồ côi, khi lập gia đình được bố mẹ nuôi cho đất canh tác nhưng không có vốn để đầu tư, chỉ trồng ngô, trồng sắn nên không đủ ăn. Năm 2012, gia đình được vay 30 triệu đồng tiền chương trình cho vay hộ nghèo nên anh quyết định đầu tư vào trồng mận. Chịu khó chăm sóc, vợ chồng anh đã dần có thu nhập đều hàng năm. Quay vòng đồng vốn, đến nay gia đình anh đầu tư được 3 vườn mận với hơn 1.000 cây và vườn cam 150 cây, vườn nhãn hơn 300 cây... Thu nhập mỗi năm trên 400 triệu đồng. Bữa cơm trong ngôi nhà mới xây khang trang, anh Đứng và vợ cứ cảm ơn mãi chị Phó Chủ tịch Hội Phụ nữ thị trấn cùng anh tổ trưởng tổ tiết kiệm vay vốn, những người đã cầm tay chỉ việc, hướng dẫn hai vợ chồng làm các thủ tục để được vay vốn làm ăn thoát nghèo.

Chứng kiến nhiều câu chuyện vươn lên thoát nghèo đầy nghị lực của những người nông dân khi có nguồn vốn vay ưu đãi, hỗ trợ từ Ngân hàng CSXH các địa phương, điển hình như: Hộ ông Hà Văn Yến, hội viên Hội Cựu chiến binh bản Văn Lùng, xã Chiềng Hắc (Yên Châu) vay 50 triệu đồng từ chương trình cho vay hộ nghèo năm 2017, vốn vay sử dụng đầu tư trồng cây ăn quả (nhãn, xoài) với diện tích 3 ha, hiện gia đình đã thoát nghèo, thu nhập bình quân từ 200 - 300 triệu đồng/năm, tạo việc làm thường xuyên cho 4 lao động trong gia đình. Ông Quàng Văn Inh, bản Biên, xã Nậm Lầu (Thuận Châu) được vay vốn năm 2011 chương trình cho vay hộ nghèo với số tiền 30 triệu đồng, mua được 4 con bò sinh sản; đến nay đàn bò của gia đình có tổng số 9 con bò; thu nhập từ chăn nuôi và trồng trọt khác đạt 100 triệu đồng/năm. Bà Phùng Thị Tứ, hội viên Hội phụ nữ bản Quyết Thắng, xã Nà Nghịu (Sông Mã), năm 2016 được vay vốn chương trình sản xuất, kinh doanh vùng khó khăn với số tiền 30 triệu đồng, gia đình đầu tư vào trồng nhãn với diện tích 3 ha, hiện nay có thu nhập thường xuyên đạt trên 200 triệu đồng/năm. Anh Giàng A Dạy, đoàn viên Chi đoàn bản Rừng Thông, xã Mường Bon (Mai Sơn) được vay vốn năm 2017 với số tiền 50 triệu đồng, chương trình cho vay giải quyết việc làm đã đầu tư trồng rau củ quả sạch, thu nhập bình quân đạt 150 triệu đồng/năm...

Nhiều cách làm sáng tạo và nhân văn

Gia đình anh Lầu A Đứng, tiểu khu Chờ Lồng, thị trấn Nông trường Mộc Châu đã thoát nghèo và vươn lên làm giàu.

Cùng với nguồn vốn của Ngân hàng Chính sách xã hội, các huyện đã ủy thác nguồn ngân sách sang Ngân hàng Chính sách xã hội để bổ sung nguồn vốn cho vay hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác là một hình thức đầu tư sáng tạo cho người nghèo, nhằm hạn chế việc cho không, kích thích nội lực và ý chí vươn lên của các hộ nghèo. Việc đổi mới “cách cho” đã giúp các hộ nghèo quan tâm hơn đến kế hoạch sản xuất, trách nhiệm sử dụng vốn, trách nhiệm trả vốn cho Nhà nước thông qua Ngân hàng CSXH. Bên cạnh đó, nhiều địa phương đã lồng ghép giữa các chính sách của tỉnh cùng với nguồn vốn Ngân hàng Chính sách xã hội tạo thành nguồn lực tổng hợp đầu tư dưới sự giám sát của cả hệ thống chính trị.

Tìm hiểu tại huyện Mai Sơn, toàn huyện đang triển khai 15 chương trình tín dụng chính sách xã hội với tổng dư nợ hơn 537 tỷ đồng, tăng 266 tỷ đồng so với năm 2015. Đã có 10.386 lượt hộ nghèo, cận nghèo được vay vốn, góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo của huyện từ 17,49% năm 2015 xuống còn 15,65% vào cuối năm 2019. Nguồn vốn vay đã góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, tạo việc làm, thực hiện an sinh xã hội và xây dựng nông thôn mới với 6 xã đạt chuẩn nông thôn mới, thị trấn Hát Lót được công nhận là đô thị loại IV. Ông Trần Đắc Thắng, Bí thư huyện ủy cho biết: Hàng năm, huyện luôn dành 1 phần ngân sách huyện chuyển sang Ngân hàng CSXH để thực hiện cho vay hộ nghèo, thể hiện sự quan tâm của huyện đối với hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác trên địa bàn. Đặc biệt trong năm 2017, huyện đã thực hiện chuyển nguồn ngân sách sang Ngân hàng CSXH để cho vay đồng thời hỗ trợ lãi suất cho các hộ đồng bào dân tộc thiểu số tại xã Phiêng Pằn, 60 hộ này trước kia phải đi vay nặng lãi để đầu tư phân bón, ngô giống; nguồn vốn đã giúp các hộ có điều kiện mua phân bón, ngô giống kịp thời cho mùa vụ 2017. Sau khi hết thời hạn, 60 hộ đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ trả nợ nguồn vốn cho vay...

Mô hình trồng cây ăn quả trên đất dốc của hộ dân bản Thồng Phiềng, xã Chiềng Pằn (Yên Châu).

Thực hiện Chỉ thị số 40-CT/TW là sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị với sự quan tâm một cách toàn diện đến mọi mặt xã hội, đặc biệt là chăm lo cho người nghèo. Các tổ chức chính trị - xã hội chăm lo cho người nghèo bằng cách tham gia trực tiếp vào Hội đồng quản trị, Ban đại diện Hội đồng quản trị của Ngân hàng Chính sách xã hội các cấp, vừa đại diện cho đoàn thể, vừa trực tiếp lo cho các đối tượng trong đoàn thể mình. Tính nhân văn của tín dụng chính sách xã hội còn thể hiện thông qua việc bình xét công khai, lựa chọn đúng đối tượng cho vay vốn để phát triển kinh tế. Với cách làm như vậy, trong 5 năm qua, hàng trăm nghìn lượt hộ nghèo trên địa bàn tỉnh đã tiếp cận được nhiều nguồn vốn của nhiều chương trình với các mục tiêu, đối tượng khác nhau, giúp cho người nghèo, nhóm yếu thế, học sinh, sinh viên vươn lên trong cuộc sống.

Theo báo cáo của Ngân hàng CSXH tỉnh, hiện tổng dư nợ các Chương trình tín dụng chính sách xã hội đạt 4.596 tỷ đồng, tăng 1.993 tỷ đồng so với năm 2015; tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm đạt 13% với trên 175 nghìn lượt khách hàng được vay vốn (trong đó, trên 69 nghìn lượt hộ nghèo vay vốn) và trên 131 nghìn khách hàng còn dư nợ. Dư nợ ủy thác qua các tổ chức chính trị - xã hội là 4.587 tỷ đồng, chiếm 99,8% tổng dư nợ, với 3.924 tổ Tiết kiệm và vay vốn tại 204 xã, phường, thị trấn. Thông qua hoạt động tín dụng chính sách xã hội, góp phần trang trải chi phí học tập cho trên 300 học sinh, sinh viên; thu hút và tạo việc làm thường xuyên cho trên 9 nghìn lao động; hỗ trợ xây dựng trên 6.023 căn nhà cho hộ nghèo; 24.520 lượt hộ mới thoát nghèo, cận nghèo được vay vốn thêm 1 chu kỳ sản xuất, kinh doanh...

Với việc triển khai có hiệu quả Chỉ thị số 40-CT/TW, công tác giảm nghèo có những bứt phá mới khi tính cộng đồng trách nhiệm và sức mạnh của hệ thống chính trị được phát huy. Việc cho vay ưu đãi hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác, đặc biệt ở các vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng đặc biệt khó khăn, vùng sâu, vùng xa nỗ lực vươn lên thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của  địa phương