Việc thành lập các hợp tác xã (HTX) có ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc khắc phục những hạn chế của hình thức sản xuất nhỏ lẻ, thị trường tiêu thụ không ổn định, các thành viên tham gia HTX được tập huấn chuyển giao, ứng dụng khoa học kỹ thuật, từng bước chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, phương thức sản xuất tạo ra những sản phẩm nông nghiệp sạch, có thương hiệu, nâng cao giá trị kinh tế trên một diện tích đất canh tác, tăng sức cạnh tranh cho sản phẩm và bảo vệ môi trường.

Thành viên HTX Chanh leo Mộc Châu thu hoạch sản phẩm.

Với những lợi ích đó, thời gian qua, huyện Mộc Châu đã chỉ đạo các cấp, ngành tập trung phát triển các HTX.

Theo số liệu thống kê, toàn huyện hiện có 46 HTX với 13.110 thành viên. Trong đó có 36 HTX nông nghiệp và dịch vụ nông nghiệp với 456 thành viên, 5 HTX thương mại với 42 thành viên, 3 quỹ tín dụng với 12.597 thành viên, 1 HTX xây dựng với 8 thành viên và 1 HTX đa ngành nghề với 7 thành viên. Hằng năm, HTX đều xây dựng phương án sản xuất kinh doanh, dịch vụ; tổ chức bộ máy gọn nhẹ, có con dấu và hoạt động theo đúng Luật. Để nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động, các HTX đã chỉ đạo các thành viên tuân thủ nghiêm quy trình sản xuất. Các sản phẩm rau, quả được kiểm soát chặt chẽ về chất lượng, từ nguồn đất, nước, giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật cho đến quá trình chăm sóc, thu hái và tiêu thụ sản phẩm và được người tiêu dùng đánh giá cao. Các HTX còn chủ động trong các khâu quản lý, dịch vụ và liên kết bao tiêu sản phẩm. Trước mỗi vụ sản xuất, các HTX đều hướng dẫn nông dân lựa chọn giống cây trồng phù hợp, vận động hội viên nông dân xuống giống đồng loạt, đúng thời vụ, tạo thuận lợi cho việc chăm sóc, hạn chế được sâu bệnh, nâng cao năng suất trên đơn vị diện tích canh tác.

Hiện, trên địa bàn huyện Mộc Châu có nhiều HTX hoạt động hiệu quả, như: HTX Đoàn Kết chuyên trồng, chế biến chè, cung ứng vật tư nông nghiệp, thu mua chế biến nông sản; HTX Rau an toàn Tự Nhiên, HTX Rau an toàn An Tâm chuyên sản xuất, kinh doanh rau, củ quả an toàn; HTX Chanh leo Mộc Châu chuyên sản xuất chanh leo, rau củ, quả các loại, nông nghiệp, vận tải; HTX Dịch vụ phát triển nông nghiệp 19/5 chuyên sản xuất kinh doanh vật tư nông nghiệp, chế biến nông sản; HTX thủy sản Quy Hướng... Thu nhập bình quân của thành viên trong các HTX hiện nay đạt từ 30 đến 45 triệu đồng/người/năm. Sản phẩm rau, củ, quả của HTX nông nghiệp trên địa bàn huyện sản xuất ra đã cung cấp cho các siêu thị lớn tại Hà Nội, Hải Phòng và các tỉnh lân cận, một số HTX đã được cấp Giấy chứng nhận VietGAP. 

Từ đầu năm đến nay, huyện Mộc Châu đã làm tốt công tác vận động, hướng dẫn thành lập mới 10 HTX; giúp đỡ các HTX trong việc đăng ký kinh doanh và hướng dẫn hoạt động theo đúng các quy định của Luật HTX. Bên cạnh đó, huyện chú trọng xây dựng mô hình điểm về HTX, các tổ chức và cá nhân làm kinh tế giỏi, nhất là các lĩnh vực dịch vụ, ngành nghề truyền thống. Quan tâm công tác đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ cho cán bộ HTX, thực hiện kịp thời, hiệu quả các chính sách hỗ trợ về vốn. Thường xuyên kiểm tra, nắm bắt tình hình hoạt động của các HTX, tập trung tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc; đề xuất các giải pháp, chính sách hỗ trợ cho các HTX... giúp cho hoạt động của các HTX trên địa bàn ngày càng ổn định và phát triển. Hiện nay, huyện Mộc Châu đã thành lập chuỗi liên kết nhà vườn trong các thành viên HTX với nhau, tạo thêm điểm nhấn cho khách du lịch đến thăm quan, được tận tay hái và thưởng thức rau sạch, quả sạch tại vườn. Đây cũng là hướng phát triển mới cho các HTX.

Với sự quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi của chính quyền các cấp và sự năng động, sáng tạo của người sản xuất, các mô hình HTX ở Mộc Châu đã và đang dần trở thành nhân tố quan trọng trong thúc đẩy sản xuất nông nghiệp phát triển, góp phần xóa đói, giảm nghèo, tạo nhiều việc làm, cải thiện, nâng cao thu nhập cho các thành viên tham gia HTX và người lao động trên địa bàn huyện.