Thực hiện Quyết định số 498/QĐ-TTg ngày 14/4/2015 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2015-2025”, UBND tỉnh đã quán triệt, triển khai Đề án, đảm bảo tiến độ và kế hoạch đã đề ra.

Ban Dân tộc tỉnh họp với BCĐ cấp xã về giảm thiểu tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống

trong đồng bào DTTS tại xã Lóng Luông (Vân Hồ).

Ban Dân tộc tỉnh (cơ quan thường trực Đề án) đã chủ trì phối hợp với các sở, ban, ngành có liên quan, tham mưu cho UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 108/KH-UBND ngày 30/9/2015 thực hiện Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Sơn La giai đoạn I (2015-2020)”, trong đó, xây dựng, triển khai mô hình điểm tại các xã có tình trạng tảo hôn, kết hôn cận huyết thống cao, với mục tiêu chính: Đến năm 2020, có 100% lãnh đạo Đảng, chính quyền, lãnh đạo các tổ chức chính trị xã hội, những người có uy tín trong cộng đồng được cung cấp thông tin về tầm quan trọng, nội dung và các hoạt động mô hình; 60-80% lãnh đạo đảng, chính quyền, các tổ chức chính trị xã hội, những người có uy tín trong cộng đồng cam kết áp dụng quy định về tuổi kết hôn, chống tảo hôn và chống kết hôn cùng huyết thống; 70-90% các bậc cha, mẹ, các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ được cung cấp thông tin và kiến thức về nội dung mô hình; 70% vị thành niên, thanh niên được cung cấp thông tin và kiến thức về nội dung mô hình; 80-90% các bà mẹ, phụ nữ mang thai trước tuổi kết hôn (tảo hôn) được hướng dẫn chăm sóc thai nghén, sinh con tại cơ sở y tế và nuôi con bằng sữa mẹ; 80-90% số phụ nữ kết hôn trước tuổi quy định được quản lý, cung cấp kiến thức về CSSKSS/KHHGĐ, nạo phá thai an toàn; tăng 20% số trẻ được làm giấy khai sinh hàng năm; giảm từ 2-3% số cặp tảo hôn/năm và 0,25% số cặp kết hôn cận huyết/năm.

Đồng thời, UBND tỉnh thành lập Ban chỉ đạo cấp tỉnh (do đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh phụ trách công tác dân tộc làm Trưởng Ban chỉ đạo) và chỉ đạo thành lập Ban chỉ đạo cấp xã đối với các xã được chọn triển khai mô hình: Lóng Luông, Tân Xuân (Vân Hồ); Hang Chú, Háng Đồng (Bắc Yên) giai đoạn (2015-2020). Đến nay, Ban Dân tộc tỉnh đã phối hợp với UBND các huyện, xã thực hiện mô hình thí điểm tổ chức các hoạt động tuyên truyền trên địa bàn các xã, như: Ra mắt Ban Chỉ đạo cấp xã, phân công nhiệm vụ, xây dựng kế hoạch hoạt động năm 2016; tổ chức 2 hội nghị cấp xã đánh giá, tuyên truyền nhằm giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc, thu hút hơn 400 cán bộ xã, bản tham gia.

Để tiếp tục triển khai thực hiện tốt Đề án, các cấp, các ngành tiếp tục tham mưu cho tỉnh đẩy mạnh nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói, giảm nghèo, nâng cao đời sống vật chất tinh thần cho đồng bào, đặc biệt là đồng bào DTTS sinh sống ở vùng đặc biệt khó khăn. Tăng cường công tác tuyên truyền, vận động nhằm nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của người dân, thay đổi hành vi, xóa bỏ tập tục lạc hậu trong hôn nhân và gia đình. Trước mắt, từ nay đến năm 2018, tập trung xây dựng mô hình can thiệp nhằm giảm tỷ lệ các trường hợp tảo hôn, kết hôn cận huyết thống tại 5 huyện có tỷ lệ tảo hôn và kết hôn cận huyết thống cao như: Bắc Yên, Thuận châu, Phù Yên, Mộc Châu và Vân Hồ. Năm 2019 đến năm 2020, mở rộng thêm 10 xã thuộc 4 huyện có nguy cơ cao về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống là: Sông Mã, Yên Châu, Mai Sơn, Phù Yên. Đối tượng tập trung vào lứa tuổi thanh niên, vị thành niên là người dân tộc thiểu số chưa kết hôn/tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống; phụ huynh học sinh/cha mẹ của nam, nữ thanh niên trong độ tuổi vị thành niên; cán bộ cơ sở tham gia tuyên truyền, ngăn ngừa tảo hôn và kết hôn cận huyết thống ở vùng dân tộc thiểu số; già làng, trưởng bản, người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số; các tổ chức, cá nhân liên quan tham gia thực hiện Đề án... phấn đấu đến năm 2020, cơ bản ngăn chặn tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số, góp phần nâng cao chất lượng dân số và nguồn lực trong đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh.