Ở bản Hang Trùng 1, xã Vân Hồ (Vân Hồ) có một người luôn trăn trở, giúp người dân thoát khỏi đói nghèo. Ông là Mùi Văn Quý - người luôn tận tình hướng dẫn người dân kỹ thuật trồng cây mới, chia sẻ cho người dân những cách làm kinh tế hay. Nhờ vậy, ông luôn được bà con nhắc đến với niềm kính trọng và sự tin yêu.

Ông Mùi Văn Quý chăm sóc vườn cây ăn quả.

Ấn tượng đầu tiên của chúng tôi về vị già bản - người có uy tín Mùi Văn Quý là: Dù đã gần 70 tuổi, nhưng tác phong của ông khá nhanh nhẹn, giọng nói dõng dạc, nước da nâu khỏe mạnh. Bên bếp lửa ấm cúng, ông Quý kể cho chúng tôi nghe về những kỷ niệm và các dấu mốc đáng nhớ trong cuộc đời của mình. Năm 18 tuổi, ông được chọn làm thông tin liên lạc cho Huyện ủy Mộc Châu, đến năm 20 tuổi (tức năm 1970), ông lên đường nhập ngũ bảo vệ Tổ quốc, được huấn luyện trở thành chiến sỹ trinh sát, sau đó được phân công về Đồn Biên phòng Mường Lèo, huyện Sông Mã (nay thuộc huyện Sốp Cộp).

Ngoài nhiệm vụ của một người lính trinh sát, ông cùng đồng đội vận động bà con tích cực tăng gia sản xuất xóa đói, nghèo. Ngày đó, tình hình an ninh trật tự ở khu vực biên giới Mường Lèo rất phức tạp; đời sống người dân cũng còn nhiều khó khăn, nhất là tình trạng nghiện thuốc phiện rất phổ biến. Lãnh đạo đơn vị giao nhiệm vụ cho từng chiến sỹ phải kiên trì bám dân, cùng ăn, cùng ở, cùng làm với người dân để thực hiện nhiệm vụ vận động người dân từng bước bỏ thuốc phiện. Qua nhiều tháng sống cùng người dân, các chiến sỹ đã giúp người dân dần bỏ thuốc phiện và chăm chỉ làm ăn, cuộc sống của bà con ở các bản biên giới đã có nhiều sự đổi thay. Năm 1975, sau khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự trở về địa phương, ông tham gia công tác tại xã Kiến Thiết (nay là hai xã Lóng Luông và Vân Hồ) đến năm 2007, ông nghỉ hưu.

Khơi cành củi gộc cho bếp lửa cháy đủ ấm, mời chúng tôi thưởng thức món bánh giày nướng nóng hổi, ông Quý tiếp tục câu chuyện sau khi nghỉ chế độ hưu trí. Năm 2013, được người dân bản Hang Trùng 1 bầu làm già làng có uy tín, nhận trách nhiệm, ông luôn nỗ lực, phấn đấu để làm gương cho bà con trong việc phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo và xây dựng nông thôn mới. Đi đầu trong phong trào phát triển kinh tế ở địa phương, khu vườn rộng hơn 3 ha trồng các loại cây ăn quả như xoài, nhãn, mận, đào... và rau luôn được ông mở cửa chào đón người dân đến học hỏi kỹ thuật chăm sóc cây trồng. Từ vườn cây này, mỗi năm gia đình ông thu gần 300 triệu đồng. Ngoài ra, để khuyến khích nhân dân thay đổi cách nghĩ, cách làm kinh tế, ngay sau khi HTX rau an toàn Vân Hồ thành lập, gia đình ông là một trong những thành viên đầu tiên của HTX. Ông chia sẻ: Mặc dù diện tích vườn rau của gia đình chỉ khoảng 800 m2, nhưng ông tin nếu đạt hiệu quả, chắc chắn sẽ có nhiều người dân trong bản, trong xã sẽ đầu tư  trồng rau an toàn, vì theo ông đây là một trong những hướng phát triển kinh tế có triển vọng đạt hiệu quả kinh tế, cuộc sống người dân sẽ khá hơn.

Với vai trò là già làng có uy tín trong bản, người lính biên phòng năm xưa không chỉ là tấm gương đi đầu trong xây dựng nếp sống văn minh ở bản mà ông luôn tuyên truyền, vận động nhân dân nâng cao ý thức, trách nhiệm trong công tác phòng, chống ma túy. Thực hiện tốt quy ước, hương ước của bản, nhất là nếp sống văn hóa trong việc cưới, việc tang, không tảo hôn, không kết hôn cận huyết thống... Xã Vân Hồ được chọn làm xã điểm xây dựng nông thôn mới, vừa là trung tâm hành chính của huyện. Ý thức rõ được lợi ích của chương trình xây dựng nông thôn mới, ông Quý đã tự nguyện hiến 150 m2 đất để làm đường và xây dựng các công trình phúc lợi công cộng. Ông còn tích cực vận động người dân trong bản hiến đất, góp sức đẩy nhanh tiến độ xây dựng đường giao thông nông thôn tại bản Hang Trùng 1.

Khi nói về ông Mùi Văn Quý, nhiều người dân ở bản Hang Trùng 1 nhận xét: Ông là người rất chịu khó học hỏi và thử nghiệm những cây trồng mới có giá trị kinh tế để phát triển kinh tế gia đình và tích cực hướng dẫn, vận động người dân trong bản cùng làm. Với các công việc của bản, ông luôn gương mẫu, tích cực tham gia để bà con làm theo. Qua nhận xét của bà con ở bản Hang Trùng 1 chúng tôi phần nào cảm nhận thêm được uy tín của già làng Quý trong cuộc sống hằng ngày đối với người dân.