Những ngày gần đây, trên địa bàn thành phố Sơn La xuất hiện một số đơn vị, cá nhân mang danh nghĩa "công ty" đến các xã, phường,“núp bóng” hình thức xúc tiến thương mại, phát triển du lịch sau dịch Covid-19, tổ chức các chuyến tham quan du lịch miễn phí. Đằng sau những lời mời này, thực chất lại là chiêu trò bán sản phẩm thuốc, thực phẩm chức năng giá cao, nguồn gốc không rõ ràng. Bức xúc hơn cả là các đối tượng này nhằm vào nhóm người cao tuổi để lừa đảo.

“Móc túi” người cao tuổi

Tại phường Chiềng An, vào sáng 1/7, có 120 hội viên người cao tuổi đã tham gia vào chuyến du lịch miễn phí đến huyện Mộc Châu do Công ty TNHH thương mại đầu tư công nghệ Trí Lực Việt, có trụ sở chính tại quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội “đài thọ”. Sau chuyến đi, nhiều hội viên bức xúc khi nhắc đến việc tham gia “Tour du lịch miễn phí” mang tính chất “tri ân khách hàng” này.

Giấy mời của Công ty TNHH thương mại đầu tư công nghệ Trí Lực Việt phát cho các xã, phường.

Ông C.Y, bản Cá, phường Chiềng An, kể lại: Với lời hứa tri ân khách hàng, kích cầu du lịch sau đại dịch Covid-19, tổ chức cho người già đi tham quan nên tôi và các hội viên đồng ý tham gia. Như đã hẹn, đúng 5 giờ 30 sáng, Công ty cho xe đến đón. Tuy nhiên, thay vì đưa đi tham quan các điểm như đã hứa thì lại đưa chúng tôi vào thẳng một khách sạn tại thị trấn nông trường Mộc Châu. Tốp 4-5 người được giới thiệu là nhân viên của Công ty này đã đợi chờ sẵn tại hội trường của khách sạn để chào bán các mặt hàng thuốc, thực phẩm chức năng; không có giao lưu văn nghệ như trong chương trình mà thay bằng các phần thuyết trình bán sản phẩm.

Lịch trình của Công ty TNHH thương mại đầu tư công nghệ Trí Lực Việt phát cho các xã, phường.

Còn bà C.T.T, bản Cá, phường Chiềng An, thành phố Sơn La, bức xúc: Đánh đúng vào tâm lý người cao tuổi là có thời gian và luôn thích được quan tâm nên khi được hỏi han, mời chào đi du lịch, chúng tôi đều có suy nghĩ “miễn phí thì đi”. Khi đến nơi, các hội viên mới biết họ đưa chúng tôi xuống đó để giới thiệu, bán thực phẩm chức năng.

Lợi dụng tâm lý muốn được tặng quà khi mua hàng, nhóm đối tượng này đưa ra một loạt chiêu thức bán hàng khéo léo mà khách tham gia rất khó lòng từ chối như: mua 1 tặng 1, “mua hàng xong, trả lại tiền” để thu hút sự quan tâm và tạo lòng tin đối với các hội viên người cao tuổi. Bằng những lời lẽ “ngon ngọt”, quảng cáo công dụng “tuyệt vời” của sản phẩm, số lượng sản phẩm có hạn, các đối tượng đã nhanh chóng lấy được lòng tin và từng bước dụ dỗ, lôi kéo hội viên mua các sản phẩm bày bán.

Đại diện Công ty TNHH thương mại đầu tư công nghệ Trí Lực Việt chào bán thực phẩm chức năng

(Ảnh nhân vật cung cấp)

Ban đầu, nhóm này chỉ bán những sản phẩm có giá vài chục nghìn đến vài trăm nghìn đồng; mua sản phẩm gì sẽ được hoàn đầy đủ tiền và được tặng những sản phẩm giá trị tương đương nên với tâm lý mua nhiều để được tặng nhiều, không ít người lớn tuổi đã bỏ tiền triệu để mua, thậm chí vay mượn tiền để mua những sản phẩm mà không biết thực hư chất lượng thế nào. Chỉ đến khi về nhà và kiểm tra các sản phẩm đã mua mới biết mình bị lừa.

Ông T.T, tổ 2, phường Chiềng An tham gia tour, kể: Sau khi nghe nhân viên công ty thuyết trình bán sản phẩm, bản thân tôi mua 1 hộp “Sâm Hansusam” Hàn Quốc trị giá 2,5 triệu đồng thì được nhân viên này tặng 1 hộp “Hồng sâm tỏi đen” giá tương đương. Thấy vậy, nhiều người cũng mua theo vì mua nhiều được tặng kèm nhiều. Tuy nhiên, sau khi về, tham khảo giá tại một số nơi, hộp sâm của công ty này bán giá cao gấp khoảng 5 lần so với các sản phẩm cùng loại bán trên thị trường. Biết bị lừa nhưng chót mua rồi thì cố mà dùng vậy.

Còn bà C.T.T, bản Cá, chia sẻ thêm: Sau khi được giới thiệu sản phẩm “Đông trùng hạ thảo - Sụn cá mập” có thể chữa thoái hóa, đau nhức xương khớp, tôi đã bỏ ra 700 nghìn đồng mua và được tặng kèm thêm 3 sản phẩm là “Viên xông hương tràm, bạc hà, khuynh diệp”, “Đông trùng bổ phổi” và canxi D3. Sau khi mua về, nhờ con cháu kiểm tra thông tin, giá cả sản phẩm, qua đối chiếu với giá bán trên thị trường, một hộp “Đông trùng hạ thảo - Sụn cá mập” chỉ có giá 170 nghìn đồng, các sản phẩm tặng kèm chỉ có giá dao động từ 19-200 nghìn đồng thay vì quảng cáo 50-350 nghìn đồng; một số mẫu mã sản phẩm không giống hoặc chỉ na ná với hàng chính hãng. Tìm trên trang thông tin của Công ty phân phối thuốc không thấy có sản phẩm này trên hệ thống nhà thuốc.

Người cao tuổi phường Chiềng An, Thành phố tham gia buổi tiếp thị sản phẩm tại huyện Mộc Châu

(Ảnh nhân vật cung cấp).

Đánh vào tâm lý bị lôi cuốn theo số đông, ban đầu, nhiều người trong đoàn hồ hởi mua các sản phẩm giá trị thấp như viên xông bạc hà (trị giá 50 nghìn đồng/hộp), thuốc đông trùng bổ phổi (giá 60 nghìn đồng/lọ), thuốc bổ não (giá 170 nghìn đồng/hộp)... Nghĩ mua hàng xong, Công ty sẽ hoàn tiền nhưng không ngờ đó chỉ là chiêu bài của các đối tượng để dụ dỗ các hội viên mua tăng giá trị, số lượng sản phẩm. Vì vậy, dẫn đến xảy ra mâu thuẫn, xích mích ngay tại hội trường. Nhiều người tự ý bỏ về, tách đoàn. Ngay cả vé vào cổng tham quan các điểm du lịch chỉ được miễn phí một điểm, còn lại các điểm khác, hội viên phải tự mua vé, không như cam kết ban đầu.

Chiêu trò cũ, hình thức mới

Vẫn thủ đoạn quen thuộc là nhờ chính quyền địa phương cấp "giấy giới thiệu" về gặp người dân nhưng lần này, các đối tượng tinh vi hơn, giả danh "núp bóng" công ty du lịch, tổ chức các tour tham quan miễn phí, tri ân khách hàng, giao lưu văn nghệ giữa các địa phương. Để không bị nghi ngờ, trong chương trình được phát tới các xã, phường ghi rõ, “Công ty tổ chức chương trình giao lưu văn nghệ; thăm quan các điểm du lịch: Rừng thông bản Áng, Thác Dải Yếm và tài trợ hoàn toàn miễn phí tiền xe, ăn trưa...” nhưng đến nơi lại tổ chức tiếp cận, chào bán các sản phẩm hàng hóa, không như chương trình đã cam kết.

Người dân phường Chiềng An, Thành phố cho PV xem các sản phẩm đã mua tại chuyến đi. 

Đáng lo hơn khi các đối tượng này thường nhờ những người có uy tín tại địa phương như trưởng bản, tổ trưởng tổ dân phố, Chủ tịch Hội người cao tuổi xã, phường đưa giấy mời đến tận tay người dân để tạo niềm tin. Sau khi yêu cầu mỗi tổ, bản lựa chọn 10 người tham gia, mỗi xã, phường đều đã tập hợp được trung bình từ 100-120 hội viên người cao tuổi đăng ký tham dự. Đại diện Chi hội trưởng Hội người cao tuổi các tổ, bản bộc bạch, nếu biết chuyến du lịch kết hợp giới thiệu, bán sản phẩm, họ đã không vận động hội viên tham gia. Vì trước đây, trên địa bàn đã từng xảy ra hiện tượng người dân bị lừa với số tiền hàng chục triệu đồng, thậm chí đến trăm triệu đồng sau khi tham gia các sự kiện bán hàng kiểu thế này.

Bà L.T.C, bản Cá, phường Chiềng An chia sẻ: 2 năm trước đã từng có đối tượng lạ đến nhà văn hóa bản Cá, bản Hài mời chào, bán mặt hàng gia dụng, thực phẩm chức năng với tổng số tiền hơn 200 triệu đồng. Sau vụ việc, đa số người dân đã nêu cao tinh thần cảnh giác. Tuy nhiên lần này, các đối tượng lại dùng chiêu trò tri ân khách hàng để lấy sự tin tưởng, tổ chức thăm quan du lịch miễn phí, nhắm đến là người cao tuổi, ít cập nhật thông tin nên không đề phòng, cảnh giác.

Sản phẩm sâm và tỏi đen Hàn Quốc được bán với giá cao gấp 5 lần ngoài thị trường.

Với người cao tuổi, sức khỏe là đáng quý nhất nên các đối tượng đánh trúng tâm lý, tìm đúng "bệnh người già" để bán sản phẩm thực phẩm chức năng chưa được kiểm chứng chất lượng. Theo lời kể của những người tham gia chuyến du lịch, nhân viên Công ty này yêu cầu, các hội viên nếu không mua hàng thì phải nộp cho công ty 300 nghìn đồng/người để hỗ trợ chi phí các khoản ăn uống, di chuyển trong suốt chuyến đi. Đối với những hội viên mua hàng với tổng giá trị từ 700 nghìn trở lên thì sẽ không phải đóng góp số tiền này.

Tăng cường cảnh giác, tố giác hành vi lợi dụng

Thực tế, không chỉ ở phường Chiềng An, Công ty này đã mời chào các hội viên người cao tuổi tại 11 xã, phường còn lại trên địa bàn thành phố thăm quan du lịch miễn phí. Được biết, sau phường Chiềng An, các đối tượng đã lên lịch trình cụ thể, hẹn và đón hội viên người cao tuổi các phường Chiềng Lề vào ngày 2/7 và Chiềng Sinh vào ngày 3/7. Tuy nhiên sau khi có thông tin sự việc và thực hiện chỉ đạo UBND thành phố, các phường đã hủy bỏ hợp đồng tour du lịch trên. Trước đó, trung tuần tháng 6, đại diện Công ty này đã đến các phường Quyết Thắng, Tô Hiệu để mời chào và đặt cọc trước 2 triệu đồng “đài thọ” chuyến du lịch cho các hội viên.

Ông Lù Tiến Quân, Chủ tịch Hội Người cao tuổi phường Chiềng An, thông tin: Đây là lần đầu tiên, phương thức lôi kéo, bán hàng trá hình dưới hình thức tri ân khách hàng sau dịch bệnh xuất hiện trên địa bàn phường, lợi dụng sự “nhẹ dạ cả tin” của người cao tuổi. Thời gian tới, Hội tăng cường tuyên truyền đến các chi hội, tổ, bản nếu có công ty, đơn vị nào tổ chức các chương trình tương tự như trên sớm thông báo để có hướng xử lý, giải quyết, tránh thiệt hại cho người dân.

Trao đổi về vấn đề này, ông Trần Công Chính, Phó Chủ tịch UBND Thành phố, cho biết: Sau khi nắm được thông tin vụ việc tại phường Chiềng An, để không xảy ra các trường hợp tương tự, UBND Thành phố đã chỉ đạo các xã, phường yêu cầu các cơ sở hội không tổ chức cho hội viên tham gia hoạt động trên. Đồng thời, đề nghị người dân nêu cao tinh thần cảnh giác, không tham gia các chương trình du lịch miễn phí do các tổ chức, cá nhân hoạt động lữ hành trái phép, hoạt động chui chào mời. Khi phát hiện các tổ chức, cá nhân hoạt động lữ hành trái phép hoặc lừa đảo làm mất an ninh trật tự trên địa bàn, ảnh hưởng đến sức khỏe, tài sản của nhân dân thì cần thông báo cho các cơ quan chức năng xử lý.

Sự việc xảy ra là lời cảnh tỉnh đối với người dân. Khi chẳng may “sập bẫy” các đối tượng này, người dân cần lên tiếng tố cáo lên cơ quan chức năng để ngăn chặn những sự việc tương tự tiếp tục xảy ra. Chính quyền các xã, phường cũng cần siết chặt việc giới thiệu hoặc cho phép những đơn vị, nhóm người kinh doanh đến quảng cáo, bán hàng trá hình. Khi có nghi ngờ, người dân hãy nói với người thân hoặc báo ngay đến cơ quan Công an nơi gần nhất để được tư vấn, giải quyết.