Hơn 7 năm nay, người dân bản Quyết Thắng, xã Chiềng Khương (Sông Mã) phải sản xuất, sinh hoạt trong môi trường ô nhiễm bởi bãi rác khổng lồ án ngữ. Đã nhiều lần kiến nghị lên chính quyền các cấp nhưng vẫn chưa được giải quyết, khiến người dân hết sức bức xúc. Đặc biệt, người dân ở đây cho rằng bãi rác này xây dựng hoàn toàn không đúng quy hoạch!

Bãi rác án ngữ bản Quyết Thắng đã nhiều năm nay đang làm ô nhiễm khu dân cư.

Theo phản ánh của người dân, chúng tôi đã trực tiếp đến hiện trường. Người dân gọi là bãi rác “treo” bởi bãi rác án ngữ ngay lưng chừng núi, nằm cạnh đường vành đai biên giới, có độ dốc rất lớn. Trong khi đó, hàng chục hộ dân bản Quyết Thắng cư ngụ ngay dưới chân núi nên trực tiếp gánh chịu sự ô nhiễm từ bãi rác này. Ông Bùi Văn Quang, một hộ dân bản Quyết Thắng, bức xúc: Năm 2012, rác ở trung tâm xã Chiềng Khương bắt đầu đổ ở đây. Lượng rác cứ thế tăng lên bởi từ năm 2015 lại có thêm rác từ các bản lân cận vận chuyển về. Chúng tôi đã đề nghị với Trưởng bản, Công an viên nhưng chẳng thấy ai quan tâm giải quyết. Bãi rác bốc mùi khó chịu lắm. Ban ngày gió thổi ngược lên núi còn đỡ, chứ tối đến, gió tràn xuống bản thì thật kinh khủng. Mùa mưa, đủ mọi thứ rác thải, nước bẩn ngập ngụa. Thêm nữa, khi chở rác đến đây, người ta đốt rác để tiêu hủy, lửa cháy âm ỉ cả ngày lẫn đêm, khiến khói mù mịt, cùng mùi hôi thối bao trùm toàn bộ khu dân cư. Ngày nào cũng có 3-4 chuyến xe rác chở về đây. Rất mong các cấp có thẩm quyền sớm giải quyết cho chúng tôi đỡ khổ.

Còn bà Đoàn Thị Mến cho rằng dân ở dưới chân núi, bãi rác thì ở trên núi, thế chẳng phải là “treo” trên đầu người dân sao? Đủ mọi loại rác thải được đưa về đây, có cả xác gia súc, gia cầm bị bệnh chết, vậy thì làm sao không gây mùi khó chịu? Cứ mỗi trận mưa lớn, nước từ trên đổ xuống làm trôi cả rác rưởi, bơm kim tiêm vào vườn, bà đã từng bị kim tiêm đâm và phải đi tiêm phòng.

Chuyển những thắc mắc, bức xúc của người dân đến lãnh đạo UBND xã Chiềng Khương, chúng tôi nhận được ý kiến phản hồi của ông Lò Văn Khoa, Phó Chủ tịch phụ trách UBND xã Chiềng Khương: Bãi rác được quy hoạch theo chương trình xây dựng nông thôn mới từ năm 2017, đã có các bước khảo sát và được UBND huyện Sông Mã phê duyệt. Người dân cũng có ý kiến tại các kỳ họp HĐND tại xã. Tuy nhiên, xã chưa biết chuyển bãi rác về đâu, bởi đang gặp khó khăn trong xác định vị trí phù hợp. Ngày trước, khi đi khảo sát thấy khu vực bãi rác bây giờ là bãi đá, người dân không sử dụng nên xã cho đổ rác ở khu vực này.

Khi đề nghị được tiếp cận các tài liệu như quyết định phê duyệt quy hoạch và sơ đồ vị trí bãi rác theo chương trình nông thôn mới thì cán bộ địa chính xã chỉ cung cấp được Quyết định số 1271/QĐ-UBND của UBND huyện Sông Mã ngày 31/8/2012 phê duyệt Đồ án quy hoạch xây dựng nông thôn mới xã Chiềng Khương, huyện Sông Mã, giai đoạn 2012-2020. Trong đó có đoạn: “... Quy hoạch bãi rác được bố trí tại khu vực bản Cỏ, quy mô diện tích khoảng 1ha. Đây là khu vực thuận tiện cho việc chôn lấp rác thải, đáp ứng được tiêu chí đề ra. Diện tích bãi chôn lấp CRT được thiết kế cho chôn lấp rác liên tục trong khoảng 20-25 năm...”. Ông Lưu Văn Công, cán bộ địa chính xã, phụ trách lĩnh vực xây dựng nông thôn mới của xã thì cho rằng: Theo chương trình xây dựng nông thôn mới thì bãi rác không được quy hoạch ở vị trí hiện tại, mà phải nằm hẳn bên phần đất bản Cỏ. Nhưng do gần khu dân cư và nguồn nước nên người dân bản Cỏ không đồng ý. Do vậy, xã thống nhất lựa chọn vị trí đổ rác tạm ở bãi đá phía trên cao như bây giờ, khu vực này giáp ranh giữa bản Cỏ và bản Quyết Thắng. Bãi rác này tập kết rác của 5 bản dọc quốc lộ 4G; hai ngày mới có 2 xe chở rác 1,25 tấn/chuyến. Do quỹ đất không còn, nên chúng tôi đang phối hợp với các cơ quan chức năng tìm địa điểm thay thế. Bãi rác đặt ở vị trí hiện tại đúng là không phù hợp, vì khi đổ lên trên rác sẽ bị tràn xuống, chúng tôi đã có biện pháp ngăn chặn, làm rãnh để hạn chế rác tràn xuống.

Bãi rác án ngữ bản Quyết Thắng đã nhiều năm nay đang làm ô nhiễm khu dân cư.

Tuy ông Công nói là bãi rác nằm giáp ranh giữa hai bản Quyết Thắng và bản Cỏ và rác chủ yếu đổ sang phần đất của bản Cỏ, nhưng người dân bản Quyết Thắng lại khẳng định bãi rác nằm hẳn ở phần đất của bản. Anh Bùi Văn Phúc, một trong những hộ ở ngay phía dưới bãi rác, nói: Bãi rác này nằm ở phần đất của bản Quyết Thắng. Trước đây, khu vực này rất trong lành, bây giờ chỗ nào cũng có ruồi nhặng, chỉ đặt bẫy vài phút là ruồi nhặng dính đầy bẫy; quần áo, đồ đạc trong nhà chi chít ruồi, nhất là vào mùa hè. Năm 2017, bãi rác mới hình thành còn nhỏ, bây giờ thành bãi khổng lồ rồi. Dân chúng tôi lo lắm, không biết phải chịu đựng đến bao giờ? Khổ nhất là trẻ con, ốm đau, viêm phổi, mẩn ngứa suốt. Đa số người dân ở đây đều dùng giếng nước khoan, thế nên ai cũng lo lắng không biết nguồn nước có bị ô nhiễm không?

Những thắc mắc của người dân là có cơ sở, bởi qua thực tế, chúng tôi thấy bãi rác nằm ngay phía trên cao, lượng rác khổng lồ tới hàng trăm mét khối đang bốc khói mù mịt, bốc mùi khó chịu. Người dân bản Quyết Thắng đã phải chịu đựng ô nhiễm suốt nhiều năm qua. Đề nghị các cấp chính quyền huyện Sông Mã cần sớm vào cuộc, có các biện pháp cần thiết xử lý ô nhiễm tại bãi rác để người dân yên tâm sản xuất, sinh hoạt.