Guồng nước đã gắn bó từ bao đời nay với người dân xã Ngọc Chiến (Mường La), giúp bà con phát triển nông nghiệp. Đây cũng là nét văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái nơi đây. Bây giờ, guồng nước còn là điểm cho du khách tham quan, trải nghiệm, tạo thêm điểm nhấn du lịch ấn tượng cho miền quê “cổ tích” Ngọc Chiến.

Những guồng nước bản Phày, xã Ngọc Chiến (Mường La) thu hút du khách đến tham quan, trải nghiệm.

Dẫn chúng tôi đi tham quan các điểm guồng nước ở xã mới xây dựng, anh Lò Văn Xây, Chủ tịch UBND xã, cho biết: Thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới và tạo điểm nhấn thu hút khách du lịch đến tham quan trải nghiệm, xã đã khảo sát các điểm đặt guồng nước phù hợp, gắn với các điểm du lịch trên địa bàn. Trước khi triển khai, xã đã cử một số hộ dân ở bản Mường Chiến 2 sang huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái để học tập kinh nghiệm làm guồng nước, sau đó sẽ nhân diện rộng trong xã. Với cách làm: Xã định hướng, bà con tự làm, tự quản lý và thu tiền dịch vụ, đã nhận được sự đồng tình cao của nhân dân.

Hiện nay, toàn xã đã làm được 40 chiếc guồng nước tại bản Phày, Khua Vai, bản Lướt và bản Mường Chiến 2. Tất cả các điểm làm guồng nước đều được kết hợp với dịch vụ du lịch. Đơn cử như điểm bản Phày, được gắn với hang Bó Quan, trên đỉnh hang là đồi Bo Khâu Ký rộng 60 ha, có cảnh quan đẹp có thể phát triển thành khu du lịch sinh thái; còn guồng nước ở điểm Mường Chiến 2 gắn với đồi thông bonsai, phía trên là bản Nà Tâu, với những mái nhà sàn pơ mu hàng trăm năm tuổi...

Điểm guồng nước ở bản Mường Chiến 2 được xây dựng đầu tiên, gồm 9 guồng nước, dọc theo suối Nặm Chiến. Để đến được  điểm đặt guồng nước, du khách sẽ đi qua chiếc cầu tre bắc qua ao, qua suối Chiến; các trụ cầu được đan bằng tre; có nhà chòi, du khách được ngắm những chiếc guồng nước quay, nghe tiếng nước suối chảy róc rách, tạo thành bản nhạc giao hưởng thiên nhiên, đây cũng là điểm check in lý tưởng cho du khách đến trải nghiệm.

Anh Lò Văn Khụt, bản Mường Chiến 2, chủ khu guồng nước, nói: Đầu tháng 12/2020, chúng tôi đã sang tỉnh Yên Bái học tập kinh nghiệm cách làm guồng nước. Sau đó, gia đình tôi và 2 hộ khác trong bản bàn bạc góp vốn và ngày công để triển khai, dự kiến sẽ làm 21 chiếc guồng, hiện đã hoàn thành 9 chiếc, với tổng chi phí khoảng 70 triệu đồng. Đến thời điểm hiện tại, đã có khoảng 600 lượt khách đến tham quan.

Theo kế hoạch, tại 2 điểm Mường Chiến và Mường Chiến 2 sẽ tiếp tục làm thêm khoảng 200 chiếc guồng nước. Cùng với đó, xã sẽ vận động người dân đầu tư thêm các dịch vụ ăn uống, du khách được trải nghiệm bắt cá, nướng cá, nấu ăn... Với sự quyết tâm của Đảng bộ, chính quyền xã và sự đồng thuận cao của nhân dân, tin rằng du khách thập phương sẽ được trải nghiệm không gian khu guồng nước mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc và đem lại thu nhập cho người dân, góp phần cùng xã cán đích nông thôn mới vào năm 2023.